Tikje Anders

Om de vrijdag blog ik over hoe ik dingen aanpak met mijn visuele beperking. Het betreft zaken die mensen aan mij vragen of juist niet durven vragen. Deze keer: Hoe herken ik mijn huisdieren met mijn visuele beperking?

Vooroordelen

‘Die vier katten van jullie uit elkaar houden is voor jou onmogelijk.’
Nou, mooi niet! Ik herken mijn dieren met alle mogelijke zintuigen.

Vooraf

Eerder dit jaar plaatste ik een blogpost over het herkennen van mensen met mijn visuele beperking. Andere veel gestelde vragen zijn hoe ik mijn geleidehond herken in een groep honden of hoe ik onze katten uit elkaar houd. Wij hebben naast mijn blindengeleidehond, Tarka, vier katten in huis. Twee daarvan zijn rood-witte Maine Coon katers en de andere twee katers zijn rasloos. De ene is zwart en de ander rood.
Elk dier is, net zoals elk mens, uniek. Dat uniek zijn zit hem niet alleen in uiterlijk. Het is ook gedrag. Doordat ze uniek zijn, houd ik dieren uit elkaar.
Hieronder lees je het antwoord op de vraag: Hoe herken ik mijn huisdieren met mijn visuele beperking?

In de blogpost ‘Hoe herken ik mensen met mijn visuele beperking?’ lees je hoe ik in bekende en onbekende omgeving mensen herken. En leg ik uit wanneer dat niet lukt en waarom.

Op gevoel

Diersoorten verschillen onderling qua uiterlijk. Het verschil tussen een kat of een hond is goed voelbaar. Ook dieren van dezelfde diersoort verschillen. Ik herken ze niet aan uiterlijke kenmerken, zoals de kleur van hun vacht, maar aan andere dingen. Het verschil tussen honden onderling en katten onderling is goed voelbaar. Vooral bij honden van verschillende rassen. De oren van een labrador voelen anders dan die van een Duitse herder.

Afmeting

Het verschil tussen een chihuahua en een labrador is duidelijk voelbaar. De eerste is heel klein en de ander is groot. Ook twee honden van hetzelfde ras kunnen verschillen in grote. Mijn huidige blindengeleidehond, Tarka, is kleiner dan mijn vorige geleidehond. Tobias was een grote, robuuste labrador, terwijl Tarka een stuk kleiner is.
Ook katten verschillen in grote. Wij hebben twee Maine Coon katten. Dit kattenras staat erom bekend dat ze groot worden. Onze katten wegen bijna tien kilo per stuk. De andere twee zijn vuilnisbakjes uit het asiel. Zij zijn kleiner dan de gemiddelde kat. Ik weet bij het voelen dus al snel of ik te maken heb met een asielkat of een Maine Coon.

Vorm van het lijf

Om twee honden of katten van dezelfde soort uit elkaar te houden, voel ik aan het lijf van het dier. Is het dier dik of dun? Staat het hoog op de poten? Wat voor type vacht heeft het? Wat voor staart heeft het? Hoe zien de oren eruit?

Omvang

Onze twee asielkatten zijn allebei klein. Ze verschillen als dag en nacht. De ene staat hoog op zijn poten en is mager. De ander heeft kortere poten en een bolle buik.

Vacht

De vacht van onze Maine Coons verschilt. De ene heeft een dikke vacht en de andere een dunnere vacht. Ook heeft de ene korter haar dan de ander. Voor honden geldt hetzelfde. Ik heb labradors gevoeld met een zijdezachte vacht en andere met grovere haren.

Staart

Staarten van dieren verschillen. De een is kort en de ander lang. De een is dik en de ander dun. De staart van een golden retriever is anders dan de staart van een labrador.
Onze vier katten hebben allemaal een andere staart:

• Dopey is een Maine Coon met een lange staart met zachte haren. Op het uiteinde van zijn staart zit een pluim. Ik vind het net een leeuwenstaart.
• Dommel is een Maine Coon met een kortere staart dan die van Dopey. Dommels staart is dikker en heeft lange haren. Zijn staart is soepel en beweegt alle kanten op. Hij heeft geen voelbare pluim aan het einde van zijn staart.
• Monster Is een asielkat. Hij heeft een lange, soepele, dunne staart. Door zijn kleur, lange staart en dunne lijf, doet hij mij aan een zwarte panter denken.
• Gimli is de andere asielkat. Hij heeft een kort, onsoepel, stevig staartje. Aan het einde van zijn staart zit een klein knobbeltje.

Op gehoor

Ik herken onze dieren aan hun dierengeluiden en aan de geluiden die ze maken tijdens het bewegen.

Dierengeluiden

Alle diersoorten hebben hun eigen geluid. Katten miauwen en honden blaffen. Binnen de soort verschilt het geluid ook. De blaf van een chihuahua klinkt anders dan die van een Deense dog. Ik hoor het verschil tussen de blaf van mijn hond en die van een andere hond.
Mijn eerste blindengeleidehond, Bartele, was een vocale hond. Hij communiceerde met kreunen, piepen en zuchten. Zijn twee opvolgers, Umbar en Tobias, hadden dat helemaal niet. Tarka is weer vocaal.
Onze katten verschillen onderling ook:

• Dopey miauwt veel. Maine Coons staan erom bekend dat ze vocaal zijn. Voor Dopey is het een manier ons te laten weten dat hij iets wil. Dat kan eten zijn, kattensnoepjes, kattenmelk of aandacht. Als hij op de magnetron, naast de koelkast, staat te miauwen weten wij dat hij kattenmelk wil. Hij miauwt heel doordringend. Het is net schreeuwen.
• Dommel miauwt alleen als hij geaaid wil worden en wij geen aandacht voor hem hebben. Dan komt hij bijvoorbeeld naast mijn bureaustoel staan en miauwt een paar keer. Zijn miauw heeft een andere toon dan die van Dopey en is niet schreeuwerig.
• Monster Miauwt zelden. Zijn miauw is schreeuwerig en wisselt tijdens het miauwen van toonhoogte, waardoor het klinkt als een verwijtende vraag.
• Gimli is een grote kletser, al klinken zijn miauwen meer als vogelgepiep. Het zijn korte piep miauwtjes. Hij miauwt om het minste of geringste. Zijn favoriete hobby is het vangen van vliegen, hierbij miauwt hij tegen de vliegen als hij ze niet kan vangen. Hij heeft de idiote gewoonte te miauwen als een van ons niest.

Geluid dat ze voortbrengen

Naast hun miauwen herken ik onze katten aan hun geknor. De een knort harder dan de ander of in een ander ritme. Door hun gedrag, bouw van hun lichaam of manier van bewegen maken dieren ook geluid. Die geluiden helpen bij het herkennen.
Als ik op de bank zit en erin de keuken iets valt, weet ik 99% zeker dat het Dopey is. Als wij niet op zijn miauwen reageren, gooit hij dingen in de keuken van de plank boven de gootsteen. Hij weet dat wij daarna naar de keuken komen om het gevallen object weer op de plank te zetten.
In de woonkamer staat een grote kattenkrabpaal. Dopey kan als hij in de paal staat tegen een plastic plaat, die aan de muur hangt, aanstaan. Hij gebruikt deze als etensbel, als de kattenbrokken in de paal op zijn. Hij doet dit door tegen de plaat aan te krabben, wat een bonzend geluid voortbrengt.
Dommel is chronisch verkouden, hierdoor klinkt het net of hij een duikmasker op heeft of als Darth Vader.
Monster heeft lange nagels, die tegen de vloer tikken bij het lopen, waardoor ik hem direct herken als hij langsloopt. Ook heeft hij de gewoonte zijn nagels te scherpen aan de drempel van onze slaapkamer. Dit maakt een specifiek geluid.
Ze maken ook op de kattenbak allemaal een ander geluid. Dopey graaft amper in het kattengrind, terwijl het af en toe lijkt of Dommel door de bodem van de bak heen wil.
Ook hoor ik wie er van de trap loopt. De ene loopt rustig de trap af, bij een ander klinkt het meer of hij van de trap afvalt.

In de blogpost ‘Volkstelling’ lees je over mijn avondritueel met de dieren en wat erop een avond misging.

Hondenbel

Om te weten waar mijn geleidehond is als die buiten losloopt, gebruik ik een hondenbel. Als er geen andere hond in de buurt is, is het duidelijk dat de bel die ik hoor van mijn hond is. Bij het wandelen met meerdere geleidehonden, moet ik door de hoeveelheid aan bellen beter luisteren. Elke bel is uniek en heeft een eigen geluid. De een maakt een hoger geluid dan de ander of is harder of zachter.

In de blogpost ‘Wie ben ik?’ lees je over een wandeling met mijn geleidehond met haar bel om en de reactie van mensen daarop.

Op geur

Honden hebben verschillende geuren. De ene hond heeft een sterkere geur dan de andere. Mijn vorige honden rook je alleen als ze gezwommen hadden. Tarka geeft sneller een hondengeur af.
Ik weet precies wanneer Dopey naar de kattenbak is geweest. Zijn geur is anders dan die van de anderen.

Gedrag

Er zijn meer dingen die gedrag gerelateerd zijn, waaraan ik onze dieren herken. Onze katten reageren verschillend bij het optillen. De een blijft gelaten in je armen hangen. Een ander kruipt tegen je aan. Weer een ander houdt niet van optillen en beweegt met zijn bovenlijf van je af.
Ze hebben allemaal hun favoriete slaap- en verstopplekken. Als ik voel dat een kat op de bank springt om te gaan liggen, streep ik in mijn hoofd, zonder de kat aan te raken, al een paar katten weg die het niet zijn.

Overige onderscheidingsmethoden

Om mijn eerste blindengeleidehond snel te herkennen, of door anderen te laten herkennen op afstand, had hij een rood-witte zakdoek om zijn nek als een soort sjaaltje. De zakdoek zat om de halsband heen. Overdag kon ik deze zien en in de avond voelde ik aan zijn nek of ik de zakdoek voelde.
In de tijd dat ik nog iets zag, gebruikte ik mijn zicht om de kleur van mijn hond te onderscheiden. Als ik met Bartele uit wandelen was met drie blonde en twee zwarte labradors, kon ik de blonde honden negeren als ze bij mij in de buurt kwamen. Alleen bij de zwarte hoefde ik te checken wie het was. Dan keek ik of er een rood-witte sjaal om de nek zat.

In de blogpost ‘Hoe leg ik uit wat ik als blinde of slechtziende zie?’ lees je wat ik in de tijd met Bartele zag en wat ik nu zie.

Ervaringen van andere blinden en slechtzienden

Volgens mij doen andere blinden en slechtzienden het net als ik. Voor zover dat kan met hun restvisus en anders met de andere zintuigen. Veel geleidehondenbazen gebruiken een bel voor hun hond. Sinds kort hoor ik steeds vaker dat mensen een tracker, zoals AirTag of Tile, aan de halsband bevestigen, waarmee ze de hond via hun telefoon lokaliseren. Indien nodig, laten ze via hun telefoon een geluid afspelen op de Tile of AirTag, zodat ze de locatie horen waar de hond is.

Ook nieuwsgierig?

Ben jij ook benieuwd naar hoe ik iets aanpak met mijn visuele beperking? Stuur me een bericht en misschien lees je het antwoord op jouw vraag in de volgende ‘Hoe doe je dat?’.

Nooit meer een Tikje Anders blog missen?

Blijf per e-mail op de hoogte van nieuwe Tikje Anders blogs. Vul je e-mailadres in in het invoerveld onderaan deze pagina en druk op de knop ‘Abonneren’. Of kijk hier voor meer info.
Volg Tikje Anders ook via Facebook en Instagram.