Tikje Anders

Eens in de vier weken blog ik over hoe ik dingen aanpak met mijn visuele beperking. Het betreft zaken die mensen aan mij vragen of juist niet durven vragen. Deze keer: Hoe ga je met een visuele beperking om met menstruatie?

Vooroordelen

‘Jij hebt altijd een ziende nodig om te weten of je menstruatie is begonnen.’
Onzin! Dit kun je prima weten zonder te zien.

Vooraf

Deze blog is een idee van mijn gastblogger Elian Deenik, waarna we besloten de tekst samen te schrijven. We zijn ons ervan bewust dat het onderwerp niet iedereen aanspreekt, toch hopen we er mensen mee te helpen.
Als tiener was Elian op een bijeenkomst voor blinde en slechtziende jongeren. Tijdens het eten van de door hen zelf gekookte maaltijd, zat ze naast een meisje dat vanaf haar geboorte blind is. Een meisje met donkerbruin, krullend haar en een knalrood T-shirt aan. Ze vertelde over haar menstruatie. Aan de toon waarop ze erover sprak, hoorde Elian hoe ze erover in zat. Wat moet dat lastig zijn als je daar niets van ziet!
‘Ik heb het lang niet altijd in de gaten, als het is begonnen,’ vertelde ze. ‘Laatst attendeerde mijn docent aardrijkskunde me erop dat ik was doorgelekt! Hij bracht me met zijn auto gauw naar huis. Ik voelde me zo ongemakkelijk! Mijn leraar zei dat het iedereen kan overkomen. Ook als je goed kunt zien. Maar het maakt me onzeker. Hoe kan ik voorkomen dat dit nog een keer gebeurt?’
Met deze blogpost hopen wij het mensen makkelijker te maken.
Hieronder lees je ons antwoord op de vraag: Hoe ga je met een visuele beperking om met menstruatie?

Wees voorbereid

Als je een regelmatige cyclus hebt, kun je ongeveer voorspellen wanneer je bloedverlies begint. Door de anticonceptiepil te gebruiken wist Debby op een dag na wanneer ze het zou worden.
Luister naar je lijf. Meestal voel je je menstruatie aankomen door een sterkere waarneming van geur, hoofdpijn, pijnlijke borsten, krampen, prikkelbaarheid, verandering van stemming en/of eetbuien. Uit onderzoek blijkt dat 5% van de vrouwen tussen de 15 en 45 jaar last heeft van Premenstrueel syndroom (PMS). Zij hebben last van lichamelijke en/of geestelijke klachten die zo ernstig zijn dat ze hen hinderen in hun dagelijks leven.
Wanneer je maandstonde voor de deur staat, kun je voor de zekerheid alvast maandverband of inlegkruisjes gebruiken. Zodra het bloedverlies begint, heb je in ieder geval alvast bescherming. Dit is ook handig als je een onregelmatige cyclus hebt.
Als je standaard een tampon of verpakte maandverband in je tas, jas- of broekzak stopt, heb je altijd iets bij je en wie weet kun je er een ander blij mee maken.

eZorgen voor een regelmatige cyclus

Als je een onregelmatige cyclus hebt, kun je ervoor kiezen de anticonceptiepil te slikken of een hormoon spiraal te laten plaatsen, bijvoorbeeld Kylena of Mirena, zodat je meer grip krijgt op je cyclus. Debby begon in haar puberteid al met het slikken van de anticonceptiepil om haar hevige menstruatie onder controle te krijgen. Inmiddels slikt ze geen pil meer maar heeft ze een Mirena spiraal, een spiraal die hormonen afgeeft. Hierdoor heeft ze geen bloedverlies meer. Hooguit een paar keer per jaar een paar druppels.
Als je eenmalig een menstruatie wilt overslaan omdat je bijvoorbeeld op vakantie gaat maar geen anticonceptiepil of spiraal wilt gebruiken, kun je tijdelijk een pil slikken om het uit te stellen.
Om meer grip te krijgen op wanneer je ongesteld gaat worden, kun je je cyclus bijhouden in je telefoon. In bijvoorbeeld de app Gezondheid op de iPhone zit een standaard toegankelijke optie om dit te doen.

Checken of je het bent

Net als het meisje uit de inleiding, vinden wij het lastig om te zien of onze menstruatie is begonnen.
Op de middelbare school bedachten Elian en haar vriendinnen er een ander woord voor; zij noemden het Cor. Van dichtbij kan Elian Cor enigszins zien. Maar als je helemaal niet zien kan, hoe doe je het dan?
Ook Debby en haar vriendin bedachten er een codewoord voor, Hup. Tot tien jaar geleden kon Debby nog 2% zien; net genoeg om Hub te kunnen onderscheiden. Toen zij in 2014 haar laatste beetje gezichtsvermogen verloor, bleek het ineens veel lastiger Hub zelf te beoordelen.
Van tieners van nu krijgen we te horen dat zij geen codewoord voor menstruatie meer gebruiken. Inmiddels voelen ze zich hier vrijer over dan toen wij tieners waren.
Er zijn een paar dingen waaraan je kunt merken dat een menstruatie is begonnen:

• Geur: Bloed ruikt naar ijzer.
• Gevoel: Het is niet fijn, maar gebruik je vingers. Opgedroogde druppels bloed kun je voelen vanaf de buitenkant van de stof van je ondergoed. Het worden harde plekjes. Of voel voorzichtig over het maandverband, is het vochtig? Bloed voelt anders aan dan afscheiding.
• AI-hulp: Met beeldbeschrijvingsapps zoals Seeing AI of Be My Eyes, kun je een foto laten beschrijven. Wees je er bewust van dat de foto’s van sommige apps voor onderzoeksdoeleinden worden opgeslagen op een server. Dit opgeslagen materiaal moet vertrouwelijk blijven, het mag niet worden gedeeld met anderen en alleen worden gebruikt om de AI-dienst te trainen. Dit laatste geldt voor Be My Eyes, wat Seeing AI betreft hebben we deze informatie nog niet kunnen traceren. Wij vinden AI een mooie optie, maar de wetenschap dat de foto’s worden opgeslagen staat ons tegen. Het zou mooi zijn als in de toekomst de mogelijkheid erbij komt om dit soort foto’s privé te kunnen houden als je ze laat beschrijven.

 

Het is zo ver

Wanneer Cor / Hub er is, kan het goed verlopen, maar er kunnen ook problemen ontstaan, zoals doorlekken. Hoe krijg je hier grip op?

1. Verschoon je maandverband of tampon regelmatig. Liever een keer te veel wisselen, dan een keer te weinig. Doe het bijvoorbeeld standaard zodra je op school / werk komt, in elke pauze en voordat je naar huis gaat.
2. Probeer uit welke menstruatieproducten bij jou passen. Maandverband, tampons, inlegkruisjes en menstruatiecups bestaan in soorten en maten. Dik of dun, met of zonder vleugels, extra lang, enz. Verder is er maandverband te koop waaraan geur is toegevoegd. Behalve dat het ongezond is, kun je er misselijk van worden. Aan de verpakking is niet duidelijk te zien of het maandverband wel of niet geparfumeerd is. Check dit bij een winkelmedewerker zodat je thuis niet voor verrassingen komt te staan.
3. Je kunt een oude onderbroek of bikinibroekje over je onderbroek aantrekken om te zorgen dat alles beter blijft zitten en het is meteen een extra laagje om het doorlekken te voorkomen.
4. Het kan handig zijn donkere kleren aan te trekken. Daarop zijn bloedvlekken, mocht het misgaan, minder goed te zien.
5. Zorg dat je iemand hebt die je kan vragen of je bent doorgelekt. Op de slechtziendenschool vroeg Debby het aan de receptioniste en op het werk aan een vertrouwde collega. Je kunt dit ook doen door te beeldbellen met een vertrouwd iemand uit je netwerk, bijvoorbeeld via FaceTime of WhatsApp.
6. Zorg dat je op school / werk een extra set kleding hebt liggen, zodat je je kunt omkleden als het toch gebeurt. Ook handig voor als je kleding is nat geworden door een regenbui of wanneer je iets hebt gemorst. Wanneer je geen reservekleding bij je hebt, kun je een jas of trui rond je middel knopen. Als je niet in de gelegenheid bent om een schone onderbroek aan te trekken, kun je het gedeelte waar bloed op zit met toiletpapier omwikkelen. Wellicht kun je zo voorkomen dat je doorlekt.
7. Zorg ervoor dat je op school / werk een pak maandverband of doosje tampons hebt klaarliggen voor noodgevallen. Een pakje vochtige doekjes of babybillendoekjes is ook handig om bij de hand te hebben. Wees je er bewust van dat als je dit soort doekjes regelmatig gebruikt de kans op bacteriele infecties groter wordt, omdat je er ook de goede bacteriën mee doodt.
8. Om bij het afdrogen te voorkomen dat er een vlek op je handdoek komt, kun je eventueel bloed van tevoren afvegen met een tissue of een gastendoekje. Als je bij hevige menstruatie wilt voorkomen dat je ‘s nachts voor verrassingen komt te staan, kun je een kussensloop of handdoek op je matras leggen. Zo voorkom je dat je je hele bed moet verschonen.

Ervaringen van andere blinden en slechtzienden

Slechtzienden kunnen zelf beoordelen of ze ongesteld zijn of zien of ze zijn doorgelekt. De meeste blinden doen het zoals wij het doen. Sommige kopen wasbaar maandverband of menstruatieondergoed bij de drogist, lingeriewinkel of online. Dit kun je eventueel combineren met wegwerp tampons. Ook is wasbare zwemkleding te koop, waarbij je niet per se een tampon hoeft te gebruiken.

Ook nieuwsgierig?

Ben jij ook benieuwd naar hoe ik iets aanpak met mijn visuele beperking? Stuur me een bericht en misschien lees je het antwoord op jouw vraag in de volgende ‘Hoe doe je dat?’.

Nooit meer een Tikje Anders blog missen?

Blijf per e-mail op de hoogte van nieuwe Tikje Anders blogs. Vul je e-mailadres in in het invoerveld onderaan deze pagina en druk op de knop ‘Abonneren’. Of kijk hier voor meer info.
Volg Tikje Anders ook via Twitter, Facebook en Instagram.