Om de vrijdag blog ik over hoe ik dingen aanpak met mijn visuele beperking. Het betreft zaken die mensen aan mij vragen of juist niet durven vragen. Deze keer deel 1 van: Hoe verliep de (instructie)periode met mijn derde blindengeleidehond, Tobias?
Vooroordelen
‘Dit is je derde geleidehond. Jullie hoeven toch niets meer te leren? Jij weet al hoe het moet en hij is getraind.’
Nee, dit klopt niet! Bij elke nieuwe hond moet je weer opnieuw in training. Elke hond is anders en je moet samen een band opbouwen.
Vooraf
Op 17 februari 2022 kreeg ik het bericht dat je als ex-geleidehondenbaas vreest. Ik werd gebeld door het adoptiegezin (ook puppypleegezin) van mijn derde blindengeleidehond, genaamd Tobias, met de droevige mededeling dat mijn lieve, lompe, blonde boer die ochtend op 11-jarige leeftijd was overleden. De tranen vloeiden rijkelijk tijdens en na het telefoongesprek. En kwamen weer tijdens het schrijven van deze blog. Tijdens het spitten door onze herinneringen op mijn computer veranderden deze tranen in een glimlach. Tobias was een bijzondere hond.
Nadat mijn tweede geleidehond, Umbar, in november 2011 werd afgekeurd, heb ik ongeveer 3,5 maanden zonder geleidehond gezeten. Toen merkte ik hoe belangrijk de geleidehond voor mij was geworden. De taststok vond ik een ramp. De hond was zo veel beter. Het scheelt zoveel energie en hij kan zoveel meer dan een stok. Ik deed dubbel zolang over hetzelfde stuk lopen zonder geleidehond als daarvoor met hond. Het leek of mijn taststok in elke heg bleef hangen en tussen de fietsspaken van elke geparkeerde fiets bleef steken. Voor elke uitstap woog ik af of ik die afspraak of die boodschap echt nodig had. Gelukkig was ik afgestudeerd en had ik geen werk waar ik naartoe moest. In februari 2012 kreeg ik eindelijk het lang gehoopte bericht dat KNGF Geleidehonden een nieuwe hond voor me had. Dit was Tobias. Hij heeft mijn sociale leven weer op de rails gezet. Dankzij hem kon ik weer naar vrienden toe en vrijwilligerswerk door heel Nederland doen. Hij was er toen ik een relatie kreeg. Toen ik mijn eerste echte baan op de afdeling communicatie bij KNGF Geleidehonden kreeg. Toen ik naar Hoorn verhuisde. Toen ik van baan wisselde en in het onderwijs ging werken. Hij ging mee naar mijn cursus Engels en EHBO-les. Van hem werden andere dingen gevraagd dan ik van mijn eerste en tweede geleidehond, Bartele (Bart) en Umbar, nodig had.
Elke geleidehond is anders, net als dat elk mens anders is. Het vormen van de band en de soort band is daardoor per hond ook anders. Tobias was dus heel anders dan Bart en Umbar. Om dit aan jullie te laten zien, maak ik van mijn tijd met alle vier mijn geleidehonden uitgebreide blogposts. Zo kun jij als lezer zelf het verschil ervaren.
In 2021 publiceerde ik al mijn ervaringen met mijn tweede geleidehond, Umbar. Onlangs gaf ik de blog over hem een update. Je leest zijn verhaal hier. In de blog die je nu leest gaat het dus over mijn tijd met Tobias. In 2023 wil ik mijn ervaringen met mijn eerste geleidehond, Bart, met jullie delen en in 2024 die over mijn huidige blindengeleidehond, Tarka.
In de blogpost ‘Hoe zit het nou met zo’n blindengeleidehond?’ lees je hoe een pup blindengeleidehond wordt en wat blindengeleidehonden allemaal kunnen. Hierin vertel ik ook over de matching en de instructieperiode bij KNGF Geleidehonden.
Mijn tijd met stabiele, lompe Tobias was totaal anders dan die met mijn lieve Umbar clown. De tijd met Tobias verliep soepel en ik heb daardoor in onze tijd samen minder blogs / dagboekverhalen opgeschreven dan over de periode met zijn voorganger. Umbar was zo ondeugend dat ik er leuke dingen over kon schrijven. Ik maakte met hem elke dag iets mee. Tobias was braaf en rustig met af en toe een ondeugend dingetje.
Een verschil is dat ik met Tobias veel dingen voor de media heb gedaan. We werden regelmatig geïnterviewd voor radio, tv en kranten. In mijn verhaal over Tobias wisselen dagboekverslagen zich daardoor af met interviews. Het verhaal is te lang om in een keer te posten. Net als het verhaal over mijn tijd met Umbar heb ik het daarom opgeknipt in drie delen. Deel 1 van het drieluik gaat over onze eerste ontmoeting en de instructietijd. Deel 2 staat in het teken van onze avonturen in de praktijk. In deel 3 draait het nog om een klein stukje praktijk, zijn afkeuring en zijn tijd bij zijn puppypleeggezin/adoptiegezin en zijn overlijden.
Hieronder lees je dus deel 1 van: Hoe verliep de (instructie)periode met mijn derde blindengeleidehond, Tobias?
Zaterdag 4 februari 2012: Een leuk bericht
Ik werd gisteren eindelijk gebeld door KNGF Geleidehonden. Ze hebben een hond voor me!
Hij heet Tobias (dat zal dus wel Tobi worden). Het is een blonde labrador reu. Hij is getraind door Irma (voor de mensen die dat wat zegt).
Volgende week donderdag komt KNGF Geleidehonden met hem bij me langs, zodat we kennis kunnen maken. Daarna mag ik pas officieel beslissen of ik hem wil. Als ik akkoord ga, ga ik in de week van 20 februari in training.
Donderdag komt er ook een cameraploeg mee. Er is me gevraagd of ik wil meewerken aan opnames voor het programma ‘De Nalatenschap’.
Ik laat jullie weten hoe het is afgelopen.
Donderdag 9 februari 2012: Tobias: De nieuwe geleidehond
Vandaag zou KNGF Geleidehonden bij mij langskomen, zodat ik kennis kon maken met Tobias. Eergisteren werd ik echter door Irma (trainer van Tobias) gebeld of ik vandaag naar de geleidehondenschool in Amstelveen kon komen. Normaal gesproken vindt de kennismaking in je eigen huis plaats en loop je een blokje door je buurt, maar omdat er zoveel sneeuw ligt, is het buiten lopen met Tobias niet representatief. Door de sneeuw loop je voorzichtiger en langzamer dan normaal, waardoor ik het looptempo van Tobias niet kan beoordelen. We spraken daarom af dat ik vandaag naar de school toe zou komen en dat we na de kennismaking zouden vertrekken naar het overdekte winkelcentrum in Amstelveen. Tobias en ik zouden worden gefilmd voor het tv-programma ‘De Nalatenschap’, maar ook dit ging niet door.
Vanmorgen heb ik Tobias ontmoet. In een kantoortje op de geleidehondenschool hebben we rustig kennis gemaakt. Hij heet dus Tobias, maar zelf vind ik dat te lang en geen leuke naam voor een hond. Irma noemt hem Too en ik zat te denken aan Tobi. Wat lekker in de mond ligt, hangt af van de training. Dus dat komt vanzelf.
Tobias is geboren op 10 april 2010 en is een blonde labrador reu. Zijn kleur is donkerder dan die van Umbar: een soort goudblond. Verder is hij iets groter dan Umbar. Tobi heeft een grote kop en zijn lijf is nog wat iel. Het komende jaar groeit hij nog in de breedte. Zijn blik is heel wijs en serieus. Het is een echte allround geleidehond: hij kan alles aan. In een nieuwe omgeving is hij wat zenuwachtig, maar dat is heel normaal bij honden. Zelf vond ik hem heel rustig. Irma gaf me de riem, zodat ik rustig kennis met hem kon maken zonder dat hij de hele ruimte zou doorsnuffelen. Al snel ging hij rustig liggen. Ik vond het leuk te zien dat hij net als mijn eerste geleidehond, Bart, ook met zijn achterpoten wijduit kan liggen, net als een platgetrapte kikker. Ik heb het idee dat hij zich niet zo snel druk maakt.
Bart en Umbar waren beide vocale honden (kreun, piep, gaap), maar Tobi heeft dat helemaal niet.
We reden in een trainingsbusje naar het overdekte winkelcentrum in Amstelveen. Daar heb ik met Tobias in tuig twee rondjes door het winkelcentrum gelopen. Tobi heeft een goed looptempo, maar kan er als je hem laat gaan ook flink de sokken in zetten. Wel kan je zijn tempo matigen als je dat wilt. Voor een eerste keer luisterde hij heel goed vond ik. Hij keek om als ik wat zei. Wel had hij af en toe iets over zich van: ‘Wie ben jij nou weer?’
Tobi lijkt me een kruising tussen Bart en Umbar. Dus hij zou de perfecte hond voor me zijn.
Vanmorgen heb ik denk ik tien keer gezegd hoe rustig ik hem vond. Het is echt een wereld van verschil met Umbar. Nu merkte ik pas hoeveel energie het lopen met Umbar mij de laatste maanden dat hij in functie was kostte. Umbar is als hond een schat, maar als geleidehond ging het niet. Ik weet nu helemaal zeker dat ik wat dat betreft de juiste beslissing heb genomen. Ook al mis ik hem nog heel erg.
Officieel mag ik morgen pas aan KNGF Geleidehonden laten weten of ik Tobias als nieuwe geleidehond wil hebben. Ze geven je altijd een paar dagen verplichte bedenktijd. Ik weet het nu al zeker! Morgen laat ik ze weten dat ik hem wil hebben. Dan worden er ook afspraken gemaakt voor de training en krijg ik de papieren opgestuurd.
De training start binnenkort. Tijdens de training zit ik met één andere client, die haar eerste hond krijgt. Ik hoef maar een week intern in training, maar zij moet twee weken. Tijdens haar tweede week zijn er andere cliënten bij. Als ik er de eerste week ben is dat gezelliger voor haar en lekker rustig voor mij, zodat ik voluit kan gaan om een band op te bouwen met Tobi. Wordt vervolgd!
Maandag 20 februari 2012: De schoolinstructie dag 1
Vroeg in de morgen vertrok ik vanaf Weesp met de regiotaxi naar KNGF Geleidehonden in Amstelveen. Ik was vroeg en kon daardoor rustig mijn spullen uitpakken en mijn hotelkamer verkennen. KNGF Geleidehonden heeft hotelkamers voor de cliënten die een training komen volgen. Het zijn mooie ruime kamers, met een eigen badkamer en een schuifdeur naar een veldje waarop je de hond kunt uitlaten. De stijl van de kamer was hetzelfde als toen ik er met Umbar zat. De enige verschillen waren dat er nu een televisie op de kamer hangt en nu zat ik in kamer F en met Umbar zat ik in kamer C.
Tijdens de trainingsweek wordt alles voor je geregeld en hoef je je nergens anders druk om te maken dan over het opbouwen van een band met je hond. Ontbijt, lunch en avondeten staan voor je klaar. Omdat wij met zijn tweeën waren, mochten onze honden elke keer mee naar de eetzaal. Als je met een grote groep bent, gaat dit per toerbeurt.
Na het uitpakken van mijn reistas ging ik naar de woonkamer om de andere cliënte te ontmoeten en om thee te drinken. Ik vind het jammer dat ze een stuk ouder is dan ik. Ze komt voor haar eerste hond. Zij is ook de enige andere cliënt die deze week hier samen met mij verblijft. Volgende week komen er andere cliënten voor een vervangende hond. Haar geleidehond heet Jemo. Hij is een zwarte labrador reu, die is getraind door Nynke en Frans.
Na het voorstellen kregen we een individuele rondleiding van onze instructeurs. In mijn geval was dat Irma. Ik kende veel dingen van twee jaar terug toen ik hier met Umbar zat. We waren dan ook snel klaar. Daarna had ik eindelijk mijn weder kennismaking met Tobias. Ik mocht een halfuurtje op mijn kamer kennismaken met hem. Hij ging eerst de kamer besnuffelen. Daarna heb ik lekker met hem gespeeld. Hij is gek op een groot vlos (touw met knopen). Na deze speelsessie was het alweer tijd voor de lunch. De ochtend vloog voorbij.
Na de lunch vertrokken Irma en ik naar Amsterdam. De andere cliënte bleef bij KNGF Geleidehonden, omdat zij haar eerste hond krijgt en moest leren omgaan met het tuig.
Irma, Tobias en ik gingen trainen in de Amsterdamse wijk De Pijp. Dit is een rustig gebied. Je begint hier altijd met de hond, omdat er duidelijke hoeken, rustige straten en weinig obstakels zijn. In ieder geval je hoeft ze niet te hebben. Tijdens deze eerste rit kwamen we al snel een lastig iets tegen: een loslopende hond. De hond ging aan Tobias snuffelen. Ik liet Tobias doorlopen en de hond liep even achter ons aan, maar droop toen af. Voor een eerste rit is dat spannend. Tobi deed het prima.
Dinsdag 21 februari 2012 t/m vrijdag 24 februari 2012: De schoolinstructie dag 2, 3, 4 en 5
De rest van de week zijn we in Amsterdam-Zuid, Amsterdam-Oost en op het Amstelstation geweest. Normaal bezoek je ook het centrum van Amsterdam. Ik ben echter met Irma naar station Amsterdam Sloterdijk geweest. Dit is ook een druk station, maar voor mij belangrijker door mijn werk bij de school van Koninklijke Visio in Amsterdam-West. Dit ging enorm goed.
Alle trainingen met Tobias gingen voorspoedig. Bijna eng. Het was zo een verschil met Umbar. Lopen met Umbar koste me zo veel energie merkte ik nu.
In de blogpost ‘Hoe reis ik met het openbaar vervoer met mijn visuele beperking?’ lees je alles over reizen met tram, bus, trein en metro.
Als we onderweg waren naar een nieuwe trainingslocatie of als we moesten wachten in de trainingsbus was Tobias heel rustig. Hij speelde soms met Jemo, maar heel anders dan Umbar dat deed. Bij Umbar zit de energie in zijn hele lijf. Tobias kan spelen met zijn neus en voorpoten. Hij lag vaak met zijn voorpoten gekruist over elkaar. Dat liet hem er heel wijs uitzien. Irma vertelde dat hij dit in de training ook altijd deed. Hij was altijd de serieuze van de honden als ze moesten wachten terwijl Irma met een andere hond aan het trainen was. Hij lag dan ook met zijn poten over elkaar naar de rest te kijken.
Naast al deze praktijklessen kreeg ik ook twee avonden theorieles over de anatomie van de hond en over de verzorging van de hond. Deze lessen zijn gebaseerd op de KNGF-E-learning die je als aankomende geleidehondenbaas moet volgen.
In de blogposts ‘Hoe gebruik ik een computer met mijn visuele beperking?’ en ‘Hoe gebruik ik een iPhone met mijn visuele beperking?’ lees je wat ik allemaal kan op digitaal gebied en hoe dit mogelijk is.
We kregen ook een voedingsadvies voor de hond: Hoeveel voer heeft jouw hond nodig om goed zijn werk te kunnen doen en niet dik te worden. Ook kregen we bezoek van iemand van de afdeling Puppy- en Pleeggezinnenzorg (PPZ), die ons meer vertelde over de achtergrond van onze honden.
De Afdeling Puppy- en Pleeggezinnenzorg (PPZ), heeft veel informatie over de foklijnen. Er wordt veel verteld tijdens de instructie. Ik merk dat mijn hoofd dan aardig vol zit en ik niet alles onthoud. Na een facebookoproep in februari 2022, kreeg ik van lieve helpers de door mij vergeten informatie. Onderstaande komt o.a. uit het nestenoverzicht 2010 dat stond in de Ten Geleide (vroegere kwartaalblad van KNGF Geleidehonden).
Het T-nest
Moeder: Angel (heel donker geelblond, bijna de kleur van een vos)
Vader: Nevil (geelblond, niet te donker niet te licht)
Ras: Labrador retriever
Geboren: 10 april 2010
3 reuen, 4 teven: Tobias, Trix, Tokya, Tommy, Tripper, Tibby en Trenta. (Allemaal blond)
Fokgastgezin: Fam. RoskamNestbijzonderheden:
- Nevil is gefokt door de Engelse geleidehondenschool. Hij werd opgevoed in een Nederlands puppypleeggezin, waarna KNGF Geleidehonden besloot hem op te nemen in de foklijn en hij vaderhond werd. Het nest van Tobias was zijn eerste nestje.
- Angel is geboren in Amerika en kwam toen ze tien weken oud was naar Nederland. Ze is in Nederland in een pleegezin opgevoed en werd uiteindelijk moederhond. In de KNGF-administratie heet ze Angel, haar fokgastgezin noemde haar echter Ingel. Ze heeft in totaal vier nesten gehad. Tobias komt uit haar laatste nest. Bijzonder is dat slechts een van haar pups geen geleidehond is geworden. Dat is een bijzonder hoge score.
- Tobias’ zus Trix is opgenomen in de foklijn van KNGF Geleidehonden en werd moederhond. Zij heeft ook vier nesten gehad. Trix is inmiddels met pensioen. Haar dochter Dakota heeft het stokje van haar overgenomen.
- Tobias is de tweede uit zijn nest die, zo ver het in februari 2022 bij KNGF Geleidehonden bekend was, is overleden.
Elke ochtend hadden we na het ontbijt Appèlles. Hierbij leer je de hond op de juiste manier commando’s geven, op een goede wijze te corrigeren of belonen en hoe om te gaan met afleidingen.
Op donderdag zijn we naar het Amsterdamse Bos geweest om te oefenen met het loslaten van de honden. Aansluitend deden we inkopen bij Van Noord’s Dierenvoeders in Amstelveen. Daar heb ik zakken Eukanuba hondenvoer gekocht en wat andere kleine dingen. Verder wilde ik voor
Tobias een hondenzwemvest, omdat mijn ouders een bootje hebben en Tobias niet van water houdt. Ik heb een stoer zwemvest voor hem gekocht in een legerkleur.
Aan het einde van de week zijn er foto’s gemaakt van baas en hond samen en van de honden alleen. Daarnaast werd een groepsfoto gemaakt van de andere cliënte en mij samen. De foto’s van baas en hond en van de hond zonder baas, zijn voor de pleeggezinnen. Zo zien zij bij wie hun hond terecht komt. Ook de cliënten krijgen de foto’s.
Het voordeel van dat we met zijn tweeën in de training zaten, was dat we niet lang hoefden te wachten in de cliëntenbus. We gingen met de bus op pad, liepen allebei onze ronde met de trainers en gingen dan weer direct terug naar de geleidehondenschool. Aan de andere kant was het daardoor een saaie week. Wij hadden geen klik samen en de vrije tijd bracht ik daardoor vooral op mijn hotelkamer door met lezen, tv kijken en spelen met Tobias. Ik miste het proces van het delen van de ervaringen met andere cliënten. Tijdens de training met Bart en Umbar vond ik dit het fijnst aan de schoolinstructie. Alle tijd voor de band met je hond en het delen van de ervaringen met anderen die in hetzelfde proces zitten.
Op vrijdag heb ik de bruikleenovereenkomst getekend. Je krijgt een geleidehond niet in eigendom, maar in bruikleen. Dit was mijn derde keer en het blijft speciaal voelen. De geleidehondenschool geeft mij hierdoor het gevoel dat ze mij met de hond vertrouwen.
Later kwamen mijn ouders langs. De laatste dag mag er altijd familie komen kijken. Ik ging met Tobias en Irma op pad. Mijn ouders volgden ons en kregen uitleg van Kees (hoofdtrainer). Verder kregen we een rondleiding over het terrein van KNGF Geleidehonden. In de kennel zat een zusje van Tobias. Deze kleine, lieve, blonde dame, blijft langer in training, omdat ze bang is voor kinderen. Ze proberen haar daar nu aan te laten wennen. Mocht dit niet lukken, dan wordt ze afgekeurd.
Tenslotte mocht Tobias met al zijn spullen mee naar mijn huis in Weesp. We hadden een auto vol: hondenmand, kleedje, voerbakken, borstels, voerton, fluitje en wat ik donderdags had aangeschaft bij de dierenwinkel.
Zaterdag 25 en zondag 26 februari 2012: Eerste weekend samen
Het weekend ging lekker. Tobias heeft Kerwin (Duitse herder) en Jeske (labrador) ontmoet. Dit zijn twee geleidehonden van een stel vrienden. Ook heeft hij het huis verkend en kennis gemaakt met mijn cyperse kater Candor. Het was weer even wennen om een hond aan de riem uit te laten. Doordat Umbar in november 2011 is afgekeurd, hoefde ik al een paar maanden geen uitlaatrondjes meer te doen. Met het nare weer van de afgelopen maanden heb ik dat niet gemist. En nu moest dat ook nog eens zonder hond in tuig, maar alleen aan de riem en met mijn taststok. Het eerste weekend krijg je het tuig niet mee. De hond krijgt dan alle tijd om aan zijn nieuwe omgeving en eventuele huisgenoten te wennen.
In de blogpost ‘Hoe loop ik een route met mijn visuele beperking?’ lees je hoe ik zelfstandig routes loop met geleidehond of taststok en welke andere hulpmiddelen ik hierbij gebruik.
Maandag 27 februari 2012 t/m vrijdag 2 maart 2012: De thuisinstructie
Na het weekend kwam Irma langs om met Tobias en mij mijn vaste routes te oefenen. De eerste dag zijn we in Weesp gebleven voor de routes naar het station, de supermarkt en het centrum. Later in de week oefenden we o.a. de routes naar mijn werk in Amsterdam-West en het AMC. Alles ging geweldig. Eng gewoon.
In de blogpost ‘Hoe doe ik boodschappen met mijn visuele beperking?’ lees je hoe ik zelfstandig boodschappen kan doen.
In de koffiecorner van het AMC hebben we de puntenlijst ingevuld. Hierop beoordelen de trainer en client de geleidehond op het gebied van gedrag en geleidewerk. Ik was zeer tevreden over Tobias. Het voelt alsof ik hem al jaren heb.
Woensdag 4 april 2012: Het vierwekenbezoek
Als je de geleidehond vier weken hebt, krijg je een nazorgbezoek van de trainer. Je gaat dan een stukje lopen en bespreekt hoe de afgelopen tijd is verlopen.
In de tussenliggende weken ging het heel goed. Ik moet wennen aan de rust van Tobi. Hij heeft alleen in het begin een paar keer mijn post gescheurd. Er waren hoekjes af. Verder ging het goed.
Irma keek tijdens het vierwekenbezoek hoe we liepen. Na het bezoek zijn we goedgekeurd. Pas over een half jaar komt er weer iemand van de geleidehondenschool langs voor nazorg.
Wordt vervolgd…
Hier stopt deel 1. In deel 2 lees je meer over mijn tijd met Tobias. Daarin vertel ik over onze gezamenlijke avonturen tijdens zijn werkjaren. Je leest deel 2 hier.
Ook nieuwsgierig?
Ben jij ook benieuwd naar hoe ik iets aanpak met mijn visuele beperking? Stuur me een bericht en misschien lees je het antwoord op jouw vraag in de volgende ‘Hoe doe je dat?’.
Nooit meer een Tikje Anders blog missen?
Blijf per e-mail op de hoogte van nieuwe Tikje Anders blogs. Vul je e-mailadres in in het invoerveld onderaan deze pagina en druk op de knop ‘Abonneren’. Of kijk hier voor meer info.
Volg Tikje Anders ook via Facebook en Instagram.