Tikje Anders

Tot nu toe heb ik in deze vierwekelijkse rubriek dingen besproken die speciaal voor visueel beperkten zijn gemaakt of georganiseerd. Om te laten zien dat je als blinde prima mee kan doen in de ‘gewone’ maatschappij, vind ik het ook belangrijk dingen te bespreken die niet speciaal voor mijn doelgroep zijn georganiseerd.
Na mijn burn out en long covid is mijn conditie omlaaggegaan en mijn gewicht omhoog. Om hierin verandering te brengen, wil ik meer bewegen. Ik kwam uit op baantjes zwemmen. Prima in je eentje te doen als je blind bent. Ik mailde een zwembad om te vragen of het mogelijk was dat zij mij de eerste keer hielpen bij het vinden van de kleedhokjes en het zwembad. Het antwoord was negatief: ‘Nee, daarvoor hebben we geen tijd.’
Ik deelde mijn frustratie met een vriendin, waarop zij zei dat ze ook wilde zwemmen en of ik het leuk vond samen te gaan. We kwamen uiteindelijk uit op lessen aqua vitaal bij zwembad De Waterhoorn. Het is een soort gymnastiek in het water. Ik heb inmiddels vier lessen gehad en deel hieronder mijn impressie van de lessen.

Kennismaking met het zwembad

Ik ben al heel lang niet naar een Nederlands zwembad geweest. Zodra we het gebouw binnenstappen, dringt een golf chloorlucht mijn neus binnen. Ik weet niet of het komt door mijn long covid, maar het ruikt anders dan in mijn herinnering. Na het betalen voor de les, gaan we op zoek naar de kleedhokjes. In het hokje overvalt me een gevoel van déjà vu. In mijn jeugd ging ik regelmatig zwemmen met mijn hartsvriendin en dan stonden we ook in zo een hokje. Het dichtdoen van het hokje werkt nog op dezelfde manier. Een plankje, dat deel uitmaakt van het bankje, kan je omklappen en zo blokkeert het beide deuren. Ik stop schoenen en kleren in mijn rugtas met daarbovenop mijn handdoek. Mijn bril stop ik in een van mijn schoenen. Zo hoef ik alleen mijn tas, jas en stok vast te houden. Suf genoeg ben ik badslippers vergeten. Dus ik loop voorzichtig op mijn blote voeten.
Daarna is het rommelen met het kluisje. Dit werkt tegenwoordig met een elektronisch slot en niet meer met een sleuteltje dat je om je pols vastmaakt. Als ik in mijn eentje zou zijn, kon ik de kluisjes dus niet gebruiken.
Ik neem mijn stok mee, zodat de andere bezoekers zien dat ik blind ben. Het gebouw is een doolhof. We lopen heen en weer om het juiste zwembad te vinden. Vriendelijke medewerkers wijzen ons de weg en attenderen ons erop dat er ook grote kleedhokjes zijn voor mensen met een beperking of mensen met kinderen. Handig om te weten voor volgende week
Uiteindelijk vinden we de juiste deur. Omdat er nog een les bezig is, en we een half uur moeten wachten, besluiten we naar het plezierbad te gaan en daar aan een tafeltje te wachten. Plots staat er iemand voor ons. Ik vermoed dat hij badmeester is en hij vraagt of hij ons kan helpen. We leggen uit dat we moeten wachten tot onze les start. Even later komt hij terug en legt een munt op tafel. Krijgen we een consumptiemunt? Nee, het is een munt voor het bubbelbad. Hij legt mijn vriendin uit hoe het werkt en we gaan lekker zitten. Al snel stroomt er heerlijk warm, geurig water in het badje en begint het te bubbelen. Wat een fijne start van deze dag.
Als het bad klaar is, is het bijna tijd voor onze les. We zigzaggen weer door de gangen en vinden net op tijd het juiste zwembad.

In de blogpost ‘Spetter, pieter, pater’ lees je over de vreemde reacties die mensen kunnen hebben als ze een blinde zien zwemmen.

De eerste les

De instructrice ziet dat we nieuw zijn en komt naar ons toe om zich voor te stellen. Ze heeft nog geen lesgegeven aan iemand die blind is, maar ze zegt: ‘We gaan het gewoon proberen.’
Inmiddels is de groep voor ons het water uit en mogen wij erin. We zoeken een plekje. Het is een flinke groep met zo een achttien deelnemers. Het water is lekker warm en komt tot borsthoogte. Er staat rock-‘n-roll muziek aan en de instructrice praat door een microfoon. De muziek staat niet te hard en ze is goed verstaanbaar. Ze waarschuwt de anderen dat ik blind ben en dat ze dus moeten opletten voor twee, omdat ik niet zie dat ik te dicht bij ze kom.
We beginnen met stappen en ondertussen doen we diverse armbewegingen, zoals:

• Met je armen molenwieken;
• Armen omhoog, opzij of naar voren;
• Met je linker ellenboog naar je rechterknie, -enkel of -voet.

Bij de eerste keer mijn arm optillen, schiet het schaamrood naar mijn kaken. Ik realiseer me dat ik mijn oksels had moeten scheren. Ik onderdruk mijn schaamte. Ik kan er nu toch niets meer aan veranderen. Kom op Deb, gewoon aan de slag.
Ik merk al snel dat het lastig is om op een vaste plek te blijven, omdat ik geen oriëntatiepunt heb. Ik twijfel aldoor waar de docent staat en of ik niet een halve slag ben gedraaid of een paar meter opzij ben gegaan. Ik hoor de muziek, maar weet niet wat de juiste positie is van waar hij vandaan zou moeten komen. De volgende les, check ik dat voordat we beginnen. Ik ga maar gewoon door met de oefeningen. Vriendelijke deelnemers attenderen me er soms op dat ik afdrijf en verwijzen me weer naar een lege plek. Ik vind het vervelend dat ik zo afdrijf en hoop dat ik geen last ben voor de groep.
Op een gegeven moment voel ik met mijn voet een groef in de bodem en ik probeer deze aldoor weer terug te vinden met mijn voet tijdens het stappen. Met dit oriëntatiepunt lijkt het iets makkelijker te gaan om op mijn plek te blijven. Je mag ook springen of huppelen, maar ik ben bang dat als ik dat doe ik helemaal alle kanten op ga. Bovendien gaat mijn concentratie naar de bewegingen die we met onze armen maken. Het is allemaal nieuw en kost veel denkkracht. Zodra ik aan de oefeningen gewend ben, ga ik proberen sneller met mijn benen te gaan.
De instructrice legt de dingen duidelijk uit en als ik iets verkeerd doe, spreekt ze me aan en probeert me met andere omschrijvingen de juiste dingen te laten doen. Vaak zijn dit de momenten met opmerkingen als: ‘Allemaal handen op elkaar.’
Ja, wat is op elkaar? Handpalmen tegen elkaar? Handpalm op handrug? En hoe houd ik mijn handen dan? Dwars voor me of met mijn vingers van me af?
Het wordt een graadje zwaarder. We krijgen allemaal een set halters van een soort schuimrubber. Ze lijken op de halters die je gebruikt voor het trainen van je armspieren. Met in elke hand een halter gaan we verder met de oefeningen. Deze keer bewegen we onze handen met de halter door het water. Zo moeten we ze naar beneden drukken of naar voren. Door de tegendruk van het schuim, dat naar het oppervlak wil, moet je kracht zetten tijdens de oefeningen. Inmiddels trainen we ook de benen. Zo schoppen we in het water van ons af of tillen een been zo hoog mogelijk op om onze tenen boven water te krijgen, waarna we de halters onder water onder de knieholte tegen elkaar aan tikken.
Met de extra hulp van de instructrice kom ik er tot nu toe redelijk uit. Ik verwacht dat het volgende week beter gaat, omdat ik dan de meeste basisoefeningen ken en weet wat ze wil.
Nu is het tijd voor buikspieren en dat betekent dat de voeten van de vloer gaan. En dat is meteen een stuk lastiger voor mij, omdat ik nu mijn gevonden groef kwijt ben. De oefeningen vind ik wat lastiger te begrijpen. De instructrice ziet dat ik worstel en komt het water in om me te helpen. De rest van de les staat ze naast me en geeft les vanuit het zwembad, terwijl ze mij de oefeningen laat voelen door mijn lichaam de juiste kant op te duwen.
We sluiten de les af met rekken en strekken.

In de blogpost ‘Hoe sport ik met mijn visuele beperking?’ lees je welke sporten ik nog meer heb gedaan ondanks mijn beperking.

De tweede les

Deze keer kom ik geschoren en met badslippers in het zwembad aan. Bij binnenkomst vertelt de instructrice dat ze aan het eind van de vorige les heel moe was, doordat ze zo moest nadenken over hoe ze het voor mij duidelijk moest maken tijdens de les. Zij en ik verwachten dat het deze keer beter gaat, aangezien ik de oefeningen al heb gedaan.
De tweede les gaat inderdaad een stuk makkelijker dan de eerste. Deze keer staat er discomuziek op en er zijn een paar nieuwe oefeningen. Daar ik de andere oefeningen al kende, kost de les me minder denkkracht. Ik check meteen bij het gaan staan in het zwembad waar de muziek vandaan komt. Dat is van rechtsvoor. Dat gaat me helpen bij mijn oriëntatie tijdens het bewegen.
Bij het stappen, merk ik ineens dat ik op een rooster sta. Dit is, door de grootte ervan, een stuk makkelijker terug te vinden dan zo een groef. Ik durf het daarom aan om sneller met mijn benen te stappen.
Ik heb alleen problemen bij een opdracht tijdens het rondje buikspieren. De opdracht is: ‘Ga op je zij liggen, trek je benen in en draai dan naar je andere zij.’
Ik lig op mijn rug met mijn armen opzij. Vanuit die positie draai ik op mijn linker zij, dan weer terug en dan naar mijn rechter zij. De docente zegt dat ik het niet goed doe. Wat doe ik dan verkeerd? Ik lig toch aldoor op mijn zij en draai naar mijn andere zij? Na wat instructies vanaf de kant, duikt de instructrice het water in en legt het me uit. Ik doe een verkeerde zijligging. Ik moet op mijn zij liggen met mijn voeten in het verlengde van mijn linkerarm, dan rechtop komen en dan weer op mijn andere zij, met mijn voeten naar mijn rechterarm.
Na de les concluderen we dat het een stuk beter ging dan bij de vorige les.

In de gastblog ‘In de Roos’ vertelt de slechtziende Angela over haar ervaringen tijdens het wedstrijd boogschieten in de reguliere competitie.

De derde les

Als we het water in gaan, vraag ik mijn vriendin mij meteen op een rooster te zetten. Dat werkte vorige week heel fijn. Ook check ik of de muziek weer vanaf dezelfde plek komt. Dat is inderdaad het geval.
Ik voel me zekerder in het zwembad en probeer daarom te dribbelen in plaats van stappen. Op een kleine correctie hier en daar na, blijf ik redelijk op het rooster. De oefeningen zijn weer goed te volgen. We doen een paar nieuwe en de docente duikt drie keer voor mij het water in om de opdracht duidelijker uit te leggen. Grotendeels heb ik aan een half woord genoeg en weet ik wat we gaan doen. Bij de buikspieroefeningen drijf ik weer alle kanten op, omdat ik hierbij de bodem niet kan checken. Gelukkig schijnt niemand het erg te vinden en diverse dames helpen me om steeds weer mijn plek terug te vinden of bij het verduidelijken van de opdracht.
Ondanks dat ik weer mijn badslippers vergeten was, ben ik erg tevreden over hoe snel ik het me eigen maak.

De vierde les

Het was mijn idee om drie lessen te bespreken, omdat dat voor mijn gevoel een goed beeld geeft van hoe het eigen maken van zo een les bij mij werkt. De vierde les was ineens alleen heel anders dan de eerdere drie. De instructrice was er niet en we kregen een andere docent. Wat maakte dat ik me weer een beginner voelde. De docent, deze keer een man, heeft zijn eigen manier van lesgeven en uitleggen van opdrachten.
Tijdens het rijden naar het zwembad bedenk ik me dat ik gelukkig gewend ben aan de oefeningen, maar dat ik nog moet investeren in de voorbereiding. Ik ben namelijk weer mijn badslippers vergeten en (foei Deb) het scheren. Na het omkleden horen we dat de vaste juf de les niet verzorgd en dat er een andere instructeur is. Ik baal hier een beetje van, aangezien de vaste docent en ik net ons ritme hebben gevonden.
In het water ga ik weer op een putdeksel staan. Er is geen muziek, waardoor ik niet weet welke kant ik op moet kijken. Mijn vriendin geeft me daarom aanwijzingen.
We beginnen met stappen op de plaats. Ondertussen zet de docent de muziek aan. Deze keer is dat salsa-achtig. Zoals ik had verwacht, heb ik het gevoel dat ik weer een beginner ben. De nieuwe docent geeft opdrachten, die ik niet altijd even goed snap. Hij heeft een lage schorre stem, wat maakt dat ik meer mijn best moet doen om hem te verstaan.
Ik heb aldoor het gevoel dat ik achter de feiten aanloop. De dames om me heen helpen me bij het uitvoeren van de oefeningen en de docent doet zijn best om de opdrachten vanaf de kant duidelijk te maken. Hij duikt zelfs een keer het zwembad in om me persoonlijk te helpen. Ik merk dat ik vooral problemen heb bij complexe opdrachten waarbij je tegengestelde bewegingen maakt, zoals linkerbeen naar voren en rechterarm naar voren. Na een paar keer lukt het me meestal wel, maar ik moet opletten dat ik het goed blijf doen. Deze docent is meer van de langere, uitgebreidere opdrachten. Zo moeten we meerdere handelingen achter elkaar doen of meerdere tegengestelde bewegingen combineren.
Het is een ander type les dan van onze vaste docent. In haar drie lessen begonnen we de eerste helft grotendeels met arm- en beenspieroefeningen, waarbij ik contact hield met de vloer. Waardoor ik de eerste helft van de les, dankzij het rooster, redelijk op een vaste plek bleef. Daarna deed zij de buikspieroefeningen, waarbij we dreven. De vervanger varieert meer. Dan drijven we, dan staan we en dan drijven we weer. Buik, been en armspieren worden door elkaar heen getraind. Voor mij lastiger, omdat ik geen houvast heb aan mijn putdeksel en dus weer alle kanten op ga gedurende de hele les. Gelukkig ben ik niet de enige en zijn de anderen ook zoekende. Grappig om te zien hoe ik in drie lessen gegroeid ben in het snappen van wat onze vaste docent bedoelt. En hoe een nieuw iemand dingen weer anders doet. Begrijp we niet verkeerd. Hij deed het niet fout, maar anders. Wat maakt dat ik weer moet wennen.

Na de les spreekt de docent ons aan en vertelt dat hij nog nooit les heeft gegeven aan iemand die blind is en, net als onze vaste docent, zoekende was naar de juiste manier van uitleggen. Hij gaf aan het heel goed te vinden dat ik meedoe aan de algemene lessen. Zwemmen is een sport die je met een beperking goed kunt doen.

Conclusie

Hoewel ik het spannend vond om met een reguliere groep mee te doen, gaat het boven verwachting goed. Inmiddels heb ik het gevoel dat ik een last ben voor de groep losgelaten. De mensen in het bad helpen me als het nodig is, zonder dat ik daar om hoef te vragen. Zo is er altijd wel iemand die me de halters aangeeft of me erop wijst dat ik afdrijf. Ik ben blij dat het zo goed gaat. Het helpt dat ik een goede oriëntatie heb: ik kan me een ruimte snel eigen maken en me een voorstelling maken van de beweging die ik voor een oefening moet maken. Deze vaardigheid heeft me geholpen bij het snel eigen maken van de basisoefeningen.
Nu moet ik alleen nog zorgen dat ik de voorbereiding onder de knie krijg.

Meer weten?

Wil je meer weten over de aqua vitaal lessen van zwembad De Waterhoorn in Hoorn? Klik dan hier om naar hun site te gaan. Ze bieden ook andere groepslessen aan.

Nooit meer een Tikje Anders blog missen?

Blijf per e-mail op de hoogte van nieuwe Tikje Anders blogs. Vul je e-mailadres in in het invoerveld onderaan deze pagina en druk op de knop ‘Abonneren’. Of kijk hier voor meer info.
Volg Tikje Anders ook via Twitter, Facebook en Instagram.