Tikje Anders

Om de vrijdag blog ik over hoe ik dingen aanpak met mijn visuele beperking. Het betreft zaken die mensen aan mij vragen of juist niet durven vragen. Deze keer: Hoe zit het met voordelen van het hebben van een visuele beperking?

Vooroordelen

‘Als je een visuele beperking krijgt, is je leven voorbij.’
‘Visueel beperkt zijn, heeft alleen maar nadelen.’
Nou, mooi niet! Met een beperking krijg je soms kansen die je zonder beperking niet krijgt.

In de blogpost ‘Liever dood dan blind’ lees je over een vrouw die met dit laatste vooroordeel te kampen bleek te hebben.

Vooraf

Op mijn werk werd ik onlangs aangesproken door een leerling die geen les heeft van mij. ‘Mevrouw mag ik u iets vragen?’ klonk het bedeesd toen ik door de gang op weg was naar een vergadering.
‘Vragen mag altijd. Het ligt alleen aan de vraag of ik er antwoord op geef. Wat wil je weten?’
Ik verwachtte een vraag over Tarka, mijn geleidehond, of over blind zijn. De leerling wist mij te verrassen en zei: ‘Zijn er ook voordelen van blind zijn?’
Ik glimlachte en zei: ‘Ja, die zijn er zeker.’
Mijn antwoord op deze vraag lees je hieronder.

Voorrang in pretparken

In de meeste pretparken hoef je samen met je begeleider niet in de rij te staan voor een attractie. Je mag dan via de uitgang naar binnen en bent sneller aan de beurt. Hierdoor kan je op een drukke dag in de Efteling meer attracties op een dag doen dan iemand zonder beperking.
Dit tijdsvoordeel is natuurlijk geweldig, maar het is vooral om een andere reden fijn niet in de wachtrij te hoeven staan. Die paadjes zijn lastig te volgen met je stok. Het hek of touw dat de paden afbakent, hangt op heuphoogte. Dit maakt dat mijn stok er aldoor onderdoor gaat tijdens het lopen. Het is daarnaast lastig te weten hoever je door kunt lopen tot de rij weer stilstaat. De ene keer is het slechts een meter en de andere keer mag je in een keer tien meter vooruit. Ik weet pas dat ik moet stoppen met lopen als ik met mijn stok iets raak. Na drie keer achter elkaar dezelfde persoon te raken voel ik me ongemakkelijk en de persoon voor me begint zich te ergeren.

In de blogpost ‘Hoe loop ik een route met mijn visuele beperking?’ lees je wat het verschil is tussen het lopen met een geleidehond en een taststok en wat je ermee kunt.

Voorrang op luchthaven

Als ik op vakantie ga met het vliegtuig melden we altijd bij het inchecken van de koffers dat ik blind ben. Dit wordt, wegens veiligheidsredenen, doorgegeven aan het cabinepersoneel van het vliegtuig. Ik heb tot nu toe nooit alleen gevlogen. Er was altijd iemand bij die ziet. Daarom heb ik nooit gebruik gemaakt van assistentie van de luchthaven.
Bij de handbagagecheck worden we vaak uit de rij gehaald en krijgen we voorrang.
Onlangs vlogen we terug vanaf de luchthaven in Thessaloniki (Griekenland), waar we binnen tien minuten op de luchthaven al door de handbagagecheck waren. We werden bij de incheckbalie voor de koffers al uit de rij gehaald en kregen daarna ook direct voorrang bij de paspoort- en de handbagagecheck. Dat ging supersnel.
Als we bij de gate aankomen, melden we ons altijd bij de balie daar, zodat we mogen pre-boarden. Mensen met een beperking en mensen met kleine kinderen mogen als eerste het vliegtuig in. Dit vind ik fijn, omdat je dan rustig je handbagage in het vak boven de stoelen kunt doen en kunt gaan zitten, zonder dat er een ongeduldige rij achter je staat.

Uitzonderingspositie in musea

In de meeste musea is het motto: ‘Kijken doe je met je ogen.’ Voor mensen met een visuele beperking wordt hiervoor een uitzondering gemaakt en mag ik over het koord stappen en de museumstukken betasten. Bij schilderijen heb ik hier niets aan, maar voorwerpen en beelden zijn goede objecten om te betasten. Dit voegt veel toe.
Tijdens mijn hbo-opleiding voor docent geschiedenis las ik over de oude Grieken en Romeinen. De teksten over bekende historische personen werden in de boeken ondersteund door foto’s van kunstobjecten, waarop deze mensen werden uitgebeeld. Op een studiereis naar Rome mocht ik in het museum de beelden aanraken. Na vier jaar studie wist ik ook ineens hoe deze mannen eruit hebben gezien. Iets dergelijks had ik ook in Vlaanderen, waar ik in een kerk de grafmonumenten van middeleeuwse edelen mocht betasten. Jaren geleden was er een tentoonstelling over de Egyptische farao Toetanchamon in Amsterdam Expo. Er waren allemaal replica’s van voorwerpen uit die tijd. Er waren een paar speciale bezoekmomenten voor visueel beperkten, waarop je deze voorwerpen mocht aanraken. Zo kon ik het beroemde masker betasten. Heel bijzonder.

Lagere energiekosten

Toen ik nog iets zag, had ik altijd felle lampen aan. Nu ik blind ben, is dat niet meer nodig. Wat dat betreft bespaar ik op de energiekosten. Ik heb geen licht nodig om ’s nachts de weg in huis te vinden. Ook het licht in de badkamer blijft uit. En lezen kan ik in het donker. Alles gaat zonder zicht. Ook hield ik vroeger van kaarsen. Deze zorgen voor een mooie sfeer in de woonkamer of voor een lekkere geur. Nu ik de lont niet zie, lukt het me niet ze aan te steken.

In de blogpost ‘Hoe lees ik met mijn visuele beperking?’ lees je hoe ik boeken, kranten en tijdschriften lees.

Niet afgaan op uiterlijk

Mensen di zien, zijn geneigd op het eerste gezicht af te gaan op uiterlijk. Zoals het spreekwoord zegt ‘Van een mooi bord kun je niet eten’. Uiterlijk belemmerd mij niet in mijn oordeel. Ik beoordeel bijvoorbeeld iemand op zijn karakter, humor en gedrag.
Hetzelfde geldt voor dieren. Toen ik Tobias, mijn derde blindengeleidehond, nog had, kwam ik ooit een vrouw tegen in het park. Tobias speelde enthousiast met haar twee honden. Na een minuut of tien vroeg ik wat voor ras de honden waren. Het bleken twee dobermann teefjes. Ze vertelde dat mensen hun hond snel aan de lijn doen als ze haar honden los zien lopen. Niet elke dobermann, pitbull of stafford is vals. Kijk naar het gedrag!

In de blogpost ‘Hoe verliep de (instructie)tijd met mijn derde blindengeleidehond, Tobias?’ lees je over onze ontmoeting, de training en onze tijd samen.

Begeleider is gratis in het openbaar vervoer

Ik heb een begeleiderskaart voor het openbaar vervoer. De persoon die met mij meereist, reist gratis. Dit is fijn als je ergens heen moet en een begeleider nodig hebt om de weg te vinden. Je kunt hem echter ook gebruiken als je met familie of vrienden ergens heen gaat. Je kunt hem soms zelfs gebruiken in het buitenland.

Ervaringen van andere blinden en slechtzienden

De visueel beperkten die ik ken ervaren dezelfde voordelen. In een reclamespotje hoorde ik ooit diverse blinden en slechtzienden dingen noemen die zij als voordelen zagen. De dingen hierboven kwamen deels ook voorbij. Daarnaast werden een paar dingen genoemd waarmee ik het oneens ben. Iemand zij dat ze écht blind kon typen. Dat vind ik zelf een feit en geen voordeel. Geen hoogtevrees hebben en niet bang in het donker zijn waren er nog twee. Dat klopt niet. Ik ken blinde mensen met hoogtevrees. Je ziet de diepte niet, maar dat maakt het misschien zelfs enger. En wat bang zijn in het donker betreft, kan een blind kind, net als andere kinderen, ’s nachts ook bang zijn voor het monster onder het bed.

Ook nieuwsgierig?

Ben jij ook benieuwd naar hoe ik iets aanpak met mijn visuele beperking? Stuur me een bericht en misschien lees je het antwoord op jouw vraag in de volgende ‘Hoe doe je dat?’.

Nooit meer een Tikje Anders blog missen?

Blijf per e-mail op de hoogte van nieuwe Tikje Anders blogs. Vul je e-mailadres in in het invoerveld onderaan deze pagina en druk op de knop ‘Abonneren’. Of kijk hier voor meer info.
Volg Tikje Anders ook via Facebook en Instagram.