Tikje Anders

Om de vrijdag blog ik over hoe ik dingen aanpak met mijn visuele beperking. Het betreft zaken die mensen aan mij vragen of juist niet durven vragen. Deze keer: Hoe droom ik met mijn visuele beperking?

Vooroordelen

‘Omdat je blind bent droom je niet.’
Nou, dit klopt niet! Ook als je volledig blind bent, kun je dromen.

Vooraf

Iets waarnaar al veel onderzoek is gedaan en waarover ik regelmatig vragen krijg is dromen. Hoe droom je als je blind bent? Droom je überhaupt? Wat droom je dan? In deze blog leg ik uit wat dromen precies zijn en hoe ze werken. En geef ik natuurlijk ook antwoord op de vraag: Hoe droom ik met mijn visuele beperking?

Hoe ontstaan dromen?

Als je ’s nachts slaapt doorloop je vier tot zes keer een zogenoemde slaapcyclus, die ongeveer anderhalf uur duren. Deze slaapcycli bestaan uit meerdere fasen, waarbij de bekendste de REM-slaap is, die ook wel droomslaap) wordt genoemd. REM is de afkorting van Rapid eye movement. Je ogen bewegen tijdens deze slaap veel. Iedereen droomt, maar niet iedereen herinnert zich waarover deze dromen gingen.

Enkele cijfers over dromen:

• Je hebt vijf tot zeven dromen per nacht.
• Je dromen duren samen ongeveer twee uur.
• De ene droom duurt vijf minuten en een andere duurt driekwartier.

Als je wakker bent, zijn er andere delen van je hersenen actief dan als je slaapt / droomt. In je dromen verwerk je de (onbewuste) indrukken die je tijdens het wakker zijn, hebt opgedaan. Deze indrukken worden omgezet in een soort film, waarin jij de hoofdpersoon bent. Je kunt de meest fantastische dingen dromen, doordat dromen geen rekening houden met logica of natuurwetten.

Bronvermelding: Voor bovenstaande informatie heb ik mijn eigen kennis over dromen aangevuld met informatie van internet. De basisinformatie over dromen komt o.a. van de sites van Inslaap en Etos.

Dromen blinden en slechtzienden?

Ook mensen die blind of slechtziend zijn dromen. Het is een natuurlijkproces. Ook zij verwerken de gedurende de dag opgedane ervaringen. Uit onderzoek is gebleken dat mensen die na hun zevende jaar blind zijn geworden in hun dromen nog altijd beelden zien. De meeste mensen die voor hun zevende blind werden, dromen vooral met hun andere zintuigen.

Hoe droom ik met mijn visuele beperking?

Tegenwoordig zie ik alleen licht of donker. Voor april 2014 kon ik nog kleuren en vormen zien.

 

In de blog ‘Hoe leg ik uit wat ik als blinde of slechtziende zie?’ lees je een uitgebreide uitleg van wat ik voorheen zag en wat ik nu zie, vergezeld van voorbeelden.

 

Ik droom regelmatig. Ik weet niet altijd meer wat ik heb gedroomd, maar weet wel dat ik heb gedroomd. Ik heb zowel mooie dromen als nachtmerries. Sommige dromen zijn zo intens dat ik de sfeer van de betreffende droom, meestal een nare sfeer, nog voel als ik wakker word. Ook droom ik over onmogelijke dingen. Zo droom ik weleens dat ik vlieg of dat mijn hond ineens kan praten.

Mijn dromen zijn samengesteld uit al mijn zintuigelijke indrukken. Ik hoor, ruik, proef, voel en … zie. In mijn dromen zie ik zoals ik zag voordat ik in 2014 mijn gezichtsvermogen verloor. In mijn slaap lijkt het of er niets is veranderd. Van dingen die ik voor die tijd heb gezien, weet ik hoe ze eruitzien en zo tonen ze zich dan ook in mijn droom. Van dingen die later zijn gekomen, zoals bijvoorbeeld onze katten, maakt mijn brein zelf een beeld op basis van hoe ik denk dat het eruit ziet.

Dat ik in mijn dromen mijn zicht terug heb, is zowel fijn als confronterend. Het confronterende is dat ik iedere morgen als ik wakker word de kleuren en vormen uit mijn dromen niet meer in het echt kan zien. Het fijne daarentegen is dat ik ze in ieder geval niet helemaal kwijt ben geraakt, omdat ik ze in mijn dromen wel zie.

Het fijne van dromen vind ik dat ik nooit hoef te twijfelen over met wie ik ben. Overdag ontmoet ik soms iemand en dan vraag ik me af wie het is. In mijn droom weet ik dit bijna altijd automatisch. Tenzij het de bedoeling van de droom is dat ik het niet weet. In mijn dromen ben ik zeer slechtziend. Ook al droom ik dingen die ik met mijn slechte ogen niet zou moeten kunnen. In mijn dromen gebruik ik nooit een taststok of geleidehond. Ik droom over mijn honden, maar niet dat ik met ze op straat loop terwijl ze in functie zijn. In mijn dromen ben ik vaak op zeer bekende locaties, waar ik me goed zelfstandig kan redden.

 

In de blog ‘Hoe loop ik een route met mijn visuele beperking?’ lees je hoe ik me zelfstandig buiten van A naar B verplaats.

Wat droom ik?

Hieronder wat voorbeelden van dromen die ik heb gehad:

• Mijn standaard vluchtmethode in mijn dromen is dat ik wegvlieg. Ik ga dan rennen en bij elke stap blijf ik iets hoger boven de grond zweven. Dit geeft een speciaal licht gevoel in mijn buik. Totdat ik hoog genoeg ben en over de huizen vlieg. Dan zie ik de dingen, zoals ik ze voorheen zag. Ik zie de straat, maar niet de naden tussen de stoeptegels. Ik zie bomen, maar niet de afzonderlijke bladeren.
• Mijn vorige kat kon altijd mee naar mijn ouders. Dat huis was voor hem net zo goed zijn huis als mijn huis dat voor hem was. In mijn dromen neem ik hem en onze andere katten mee op vakantie. Daar lopen ze weg en moet ik ze zoeken en vangen. Of ik moet voorkomen dat ze ontsnappen uit de hotelkamer. Om de katten te vinden ga ik af op hun geluiden. Mijn vroegere kat mekkerde altijd als ik hem riep.
• Ondanks dat ik in mijn dromen zeer slechtziend ben, droom ik dat ik auto kan rijden. In mijn dromen rij ik altijd op de wegen rond mijn ouderlijkhuis in Amsterdam-Noord. Ik denk dat mijn brein deze locatie uitkiest, omdat ik daar elke bocht, hobbel en inrit kende die er was. Bovendien was het er niet al te druk op de weg.
• Tussen mijn 5e en 18e heb ik op het speciaal onderwijs gezeten. Dit was bij Koninklijke Visio Onderwijs Amsterdam. Later heb ik er gewerkt als invaldocente. Veel van mijn dromen spelen zich af in de gangen van die school of in het park er omheen. De kleuren van de vloeren en deuren zitten denk ik diep in mijn brein verankerd. Evenals de geur die in de school hing.

Ervaringen van andere blinden en slechtzienden

De onderzoeksresultaten naar het dromen door mensen met een visuele beperking, komen overeen met wat ik van andere visueel gehandicapten hoor. De slechtzienden dromen net zoals ziende mensen. Als ze al vanaf hun geboorte blind waren, dromen ze in geuren, geluiden, smaken en wat ze voelen. De mensen die, net als ik, op latere leeftijd hun gezichtsvermogen zijn verloren, dromen met al deze zintuigen en zien daarin ook kleuren en vormen. Ze zien tijdens hun dromen zoals ze voorheen zagen.

Ook nieuwsgierig?

Ben jij ook benieuwd naar hoe ik iets aanpak met mijn visuele beperking? Stuur me een bericht en misschien lees je het antwoord op jouw vraag in de volgende ‘Hoe doe je dat?’.

Nooit meer een Tikje Anders blog missen?

Blijf per e-mail op de hoogte van nieuwe Tikje Anders blogs. Vul je e-mailadres in in het invoerveld onderaan deze pagina en druk op de knop ‘Abonneren’. Of kijk hier voor meer info.
Volg Tikje Anders ook via Facebook en Instagram.