Om de vrijdag blog ik over hoe ik dingen aanpak met mijn visuele beperking. Het betreft zaken die mensen aan mij vragen of juist niet durven vragen. Deze keer: Hoe kijk ik klok met mijn visuele beperking?
Vooroordelen
‘Jij moet altijd vragen hoe laat het is.’
Nou, mooi niet! Ik doe het anders dan mensen met gezonde ogen, maar ik kan gewoon klokkijken.
Vooraf
Als ik voor KNGF Geleidehonden voorlichting geef op een basisschool, is een van de meest gestelde vragen: ‘Hoe weet u hoe laat het is?’ Een klok aan een muur of de klok op het bord boven het treinspoor kan ik niet lezen. Er zijn echter diverse manieren om als blinde of slechtziende te weten hoe laat het is. Hieronder lees je hoe ik klokkijk met mijn visuele beperking.
Leren klokkijken
Als kind heb ik op de basisschool leren klokkijken. Ik zag op het Speciaal Onderwijs bij Koninklijke Visio Onderwijs Amsterdam. Dit was een school voor leerlingen met een visuele beperking.
Voor de blinde leerlingen was er een houten oefenklok met stevige wijzers, die was gemaakt door de wiskunde docent van ons Voortgezet Speciaal Onderwijs. Deze docent was altijd heel inventief en maakte veel leerhulpmiddelen voor school. De klok had, als ik het me goed herinner geen cijfers. Op de plekken van de cijfers was een klein langwerpig stukje hout gespijkerd. Zo was de klok goed voelbaar. Doordat de wijzers stevig waren, verschoven ze niet als ik eraan voelde om de tijd te voelen.
Om te oefenen verstelde de juf de wijzers, waarna ik moest zeggen hoe laat het was. Later noemde zij een tijd en moest ik de klok daarop zetten. Volgens mij leren kinderen zonder visuele beperking het ook op deze manier.
Horloge
De simpelste manier om te weten hoe laat het is, is net als bij zienden een horloge. In mijn geval zijn dit aangepaste horloges.
Braillehorloge
Ik heb een braillehorloge. Dit is een horloge, waarbij je de bovenkant open kunt maken. De glasplaat klikt dan open en blijft door een scharnier verbonden aan het horloge. Het is vergelijkbaar met een medaillon, waarin mensen een foto doen. Als de glasplaat open is, voel ik voorzichtig met mijn wijsvinger aan de wijzerplaat. De wijzers verschuiven als je dit voorzichtig doet niet.
De cijfers zelf zijn niet voelbaar in reliëf, maar zijn gemerkt met een puntje of een streepje. Bij de 12, 3, 6 en 9 zit een streepje en bij de 1, 2, 4, 5, 7, 8, 10 en 11 zit een puntje. Ik voel over de wijzerplaat naar de grote wijzer en dan de kleine. In mijn klokje zit geen seconde wijzer. Aan de stand van de wijzers weet ik hoe laat het is. Om het precies te weten, voel ik aan de uiteinden van de wijzers en de dichtbijgelegen cijfers.
Toen ik klein was, had ik ook een braillewekker. Deze werkte vrijwel hetzelfde als het horloge, maar had een grotere wijzerplaat, zonder glasplaat.
Apple Watch
Op de Apple Watch kunnen visueel beperkten, net als op alle andere Apple-producten gebruik maken van de screenreader VoiceOver. Een stem spreekt alles uit wat er op het scherm te zien is. Dus ook de tijd. Ik houd echter niet van sprekende horloges. Dit klinkt tegenstrijdig. De spraak van de Apple Watch gebruik ik voor de andere functies, zoals het voorlezen van berichten, de stappenteller en de gezondheidsfuncties. Het nadeel van de tijd uitspreken, vind ik dat iedereen meteen hoort dat jij wilt weten hoe laat het is. Als ik bijvoorbeeld op tijd weg moet in verband met een bestelde taxi, check ik regelmatig de tijd. Dit kan ongeïnteresseerd overkomen. Bovendien kan het storend zijn voor anderen. Vooral in een omgeving waarbij het goed hoorbaar is, zoals een vergadering, vind ik dit onprettig. Wel heb ik ingesteld dat mijn Apple Watch elk heel uur een kort geluidje maakt, zodat ik weet dat het uur om is.
De Apple Watch heeft gelukkig ook een functie dat hij door middel van trillingen laat voelen hoe laat het is. Je hebt de keuze uit diverse trilpatronen. Ik heb gekozen voor een lange trilling bij de tientallen en een korte bij de eenheden. Als het bijvoorbeeld 12.34 uur is, geeft hij het volgende trilpatroon: een keer lang, twee keer kort, pauze, drie keer lang, vier keer kort.
In de blog ‘Hoe gebruik ik een iPhone met mijn visuele beperking?’ lees je meer over mijn gebruik van Apple Watch, VoiceOver en iPhone.
Ik wil weten hoe laat het is als ik midden in de nacht wakker word. Dit doe ik met mijn braillehorloge, omdat ik mijn vriend niet wakker wil maken met de stem van mijn Apple Watch. Als ik lig, is het lastig op de juiste manier op mijn Apple Watch te tikken om het de tijd te laten trillen.
iPhone
Naast mijn Apple Watch kan ik door VoiceOver ook de klok op mijn iPhone uitlezen. De iPhone gebruik ik ook om mijn wekker in te stellen. Ik zeg dan tegen spraakassistent Siri: ‘Zet een wekker voor morgenochtend om zeven uur.’
Computer
Op mijn Windows pc maak ik ook gebruik van een screenreader, JAWS genaamd. In de toekomst vertel ik hier meer over. JAWS leest alle tekst voor op het scherm en toont deze in braille op mijn brailleleesregel. Met behulp van sneltoetsen laat ik JAWS weten dat ik specifieke informatie wil horen. Zo vertelt JAWS met de sneltoets Insert+F12 hoe laat het is.
Kerkklokken
Toen ik nog in Weesp woonde wist ik vrijwel altijd hoe laat het was, aan de hand van de kerkklokken en het bijbehorende carillon. Als ik naar het station liep, wist ik precies of ik me wel of niet moest haasten, doordat ik de kerkklok hoorde. Als ik hem hoorde als ik op een bepaald punt op mijn route was, wist ik dat ik de trein zou halen, maar als ik hem eerder hoorde, moest ik me haasten.
Nu woon ik ergens waar we geen kerkklokken horen. Ik heb het lang gemist als tijdsindicator.
Ervaringen van andere blinden en slechtzienden
Veel mensen met een visuele beperking doen het volgens mij zoals ik het doe. Sommigen hebben liever een sprekend horloge en anderen juist liever een brailleklokje.
Ook nieuwsgierig?
Ben jij ook benieuwd naar hoe ik iets aanpak met mijn visuele beperking? Stuur me een bericht en misschien lees je het antwoord op jouw vraag in de volgende ‘Hoe doe je dat?’.
1 gedachte over “Hoe kijk ik klok met mijn visuele beperking?”