Tikje Anders

Begin 2024 las ik dat de Oogvereniging Noord-Holland een tandemtocht ging organiseren, met de keuze tussen een route van 25 of 50 kilometer. Het was lang geleden dat ik zoiets had gedaan. Door mijn post covid (zie ‘Hoofd, hart of lijf’) worstel ik al jaren met mijn energiebalans. Toch wilde ik weten wat zo’n tocht van 25 kilometer nu met me zou doen, en besloot ik me op te geven. Vlak voor de datum hoorde ik echter dat de tocht was aangepast naar 33 kilometer, wat me wel even deed slikken. Hieronder lees je mijn impressie van de tandemtocht op 14 september 2024.

Ontvangst

De deelnemers worden om 9.30 uur verwacht bij restaurant Johanna’s Hof in Bakkum. Helaas kan ik daar vanaf Hoorn niet met de regiotaxi komen en is de locatie lastig bereikbaar met het openbaar vervoer. Gelukkig kan ik meerijden vanaf station Alkmaar met C, de vrouw van een van de organisatoren. Zij blijkt mijn voorrijder te zijn. In de auto maak ik kennis met haar en een andere voorrijdster.
We zijn een van de eersten die op de locatie aankomen. Er wordt koffie en thee geserveerd en langzaam stroomt de zaal vol. Zodra vrijwel iedereen aanwezig is, stellen de organisatoren zich voor, wordt de deelnemerslijst voorgelezen en krijgen we de laatste informatie over de tocht. Terwijl ik geniet van een heerlijke, verse gevulde koek, hoor ik dat er vroeger jaarlijks werd gefietst, maar dat ze hiermee zo’n vijf jaar geleden zijn gestopt. Ze willen de traditie nieuw leven inblazen. Vandaag fietsen we met 17 tandems een route van 33 kilometer door het Noord-Hollands Duinreservaat, met rond 12.15 uur een lunchstop in Wijk aan Zee. Dat is ongeveer halverwege de fietstocht. Daarna fietsen we verder en rond 15.00 uur zijn we weer terug bij Johanna’s Hof. De dag wordt afgesloten met een borrel. Mocht iemand onderweg om welke reden dan ook moeten afhaken, dan is er een bezemwagen beschikbaar. Er zouden eerst twee tochten gefietst worden, die van 25 en 50 kilometer, maar die zijn samengevoegd doordat er te veel afzeggingen waren voor die van 50 kilometer.
Inmiddels zijn de huurtandems gearriveerd en is het tijd onze spullen te verzamelen en snel een bezoek aan het toilet te brengen. De deelnemers die zich hiervoor hebben aangemeld, krijgen de route in braille. Ik was vergeten op de vraag in de mail te reageren, dus ik doe het zonder route. Buiten krijgen C en ik een tandem toegewezen, die op onze lengte wordt afgesteld. Rond 10.30 uur is het zover: we vertrekken.

De eerste 15 kilometer

Als je op een tandem fietst, is het belangrijk vooraf een aantal dingen met je voorrijder af te stemmen. Welke voet houd je bij het starten op de grond, en welke zet je op de trapper? Zet je meteen af of tel je eerst tot drie? Gaan we fietsend over autowegen of stappen we af? Waarvoor waarschuwt de voorrijder je (wildroosters, kruisingen, afslaan)?
C en ik spreken af tot drie te tellen en met onze linkervoet af te zetten. De eerste poging verloopt niet soepel, maar bij de tweede zijn we op weg. We hebben geen routebeschrijving bij ons, dus we fietsen achter anderen aan die wel weten waar we naartoe moeten.
We rijden kort langs een autoweg, steken over, en gaan al pratend een bosgebied in. Mijn longen hebben het even zwaar: praten en fietsen tegelijk blijkt lastig. Gelukkig fietsen we in een rustig tempo. We bevinden ons in het 5300 hectare grote bos- en duingebied tussen Wijk aan Zee en Bergen. C vertelt dat we door een open bosgebied rijden. Onderweg passeren we andere fietsers en wandelaars. Aan de rechterkant van het fietspad zien we schapen. C weet niet welk ras het is, maar het zijn geen schapen die je doorgaans in een weide tegenkomt. Langzaamaan passen mijn hartslag en longen zich aan de inspanning aan.
Het is heerlijk stil. Geen geluid van autowegen of brommende motoren. Naast het geklets op de andere tandems hoor ik alleen natuurgeluiden.
Ik las dat het zuidelijke deel van het Noord-Hollands Duinreservaat hoge duinen heeft in het oosten, zuiden en westen, terwijl het middendeel vrij vlak is. Al snel fietsen we langs de duinen. Volgens C zijn het geen zandduinen.
Het zadel van de fiets is behoorlijk hard, en ik begin pijn in mijn zitvlak te krijgen, wat ik probeer te negeren. Een ander duo komt naast ons fietsen. Het blijkt een oud-schoolgenootje van de Visio-school in Amsterdam te zijn, samen met haar partner op hun eigen tandem. Ze zat een paar jaar hoger dan ik, en ik herinner me haar nog vaag. Haar partner doet een natuurgids opleiding bij het Instituut voor Natuureducatie en Duurzaamheid (IVN), waarmee hij activiteiten voor mensen met een visuele beperking wil gaan organiseren. Hij weet dus veel over de natuur en onderbreekt af en toe ons gesprek om iets te vertellen over vogels of natuurverschijnselen die hem opvallen.
Ons gesprek wordt onderbroken door een derde duo dat naast ons komt fietsen. De derde voorrijder vertelt dat het Noord-Hollands Duinreservaat een belangrijke functie heeft: het voorziet bijna heel Noord-Holland van schoon drinkwater. Het gebied wordt beheerd door het Provinciaal Waterleidingbedrijf Noord-Holland (PWN), dat ruim 100 miljoen kubieke meter drinkwater levert aan de inwoners van Noord-Holland. Het water wordt naar het gebied geleid en door de zandlagen gefilterd.
Een voorrijder achter ons roept of we even kunnen stoppen. Zijn achterrijder heeft, net als ik, last van een zere kont. Een korte pauze is voor mij geen probleem. Terwijl sommigen hun benen strekken en anderen een sanitaire stop maken achter een bosje, wordt er flink gekletst. Het is warm, dus trek ik mijn trui uit. Ik grijp de kans om een pufje van mijn astma-inhaler te nemen en stop hem in mijn broekzak.
Ik vraag C of ze een foto van mij met de tandem kan maken, voor mijn blogpost over deze dag.

Ondertussen laat de partner van mijn oud-schoolgenoot ons wat dingen uit de natuur voelen. Zo krijg ik het vruchtje van een Kardinaalsmuts in mijn handen. Die struik kende ik nog niet. Het vruchtje is ongeveer een centimeter groot en stevig. De naam verwijst naar de gelijkenis met het hoofddeksel van een kardinaal. Daarna krijg ik een Teunisbloem te voelen, met losse, tere blaadjes. Ik hoor dat je de blaadjes kunt eten, en dat ze goed zijn als ontstekingsremmer en voor het verhogen van vrouwelijke hormonen. Ik proef een blaadje. Het heeft weinig smaak. Als laatste komt de kroon van een wilde peen voorbij. De wortel zelf zit nog in de grond. De kroon verbaast me met zijn stevigheid. Hij heeft de vorm van een bloem en is gemaakt van grasachtig materiaal dat goed in vorm blijft.
Het is weer tijd om verder te fietsen. C beschrijft weer wat we onderweg tegenkomen. Het bos waarin we nu rijden is anders dan het deel waar we eerder waren: er is meer lage begroeiing. Af en toe moeten we een heuveltje op. Door ons lage tempo en mijn verminderde conditie halen we de tweede heuvel niet fietsend en stappen af om met de fiets aan de hand omhoog te lopen. Ondertussen fietsen sportieve duo’s ons voorbij. Boven aangekomen stappen we weer op en gaan verder.
Wanneer we Wijk aan Zee naderen, passeren we opnieuw een groep schapen. Nu staan ze links van het fietspad en ze zien er anders uit dan de eerdere schapen. Wederom weten we niet welk ras het is. Door het afstappen bij de heuvel vormen wij, samen met een ander tandemduo, de achterhoede. De rest is inmiddels uit het zicht verdwenen. Hoewel het andere duo een routebeschrijving heeft, zijn we onzeker over waar we heen moeten. We vragen meerdere voorbijgangers naar het restaurant ‘Gewoon Wijk aan Zee’ aan de Zwaanweg. Na wat vragen en het activeren van de navigatie op de telefoon, ontdekken we dat het Zwaanstraat is. Uiteindelijk komen we aan op de juiste locatie.

Lunch

Ik ben opgelucht wanneer ik om 12.25 uur op de lunchlocatie eindelijk op een stoel neerplof. Even bijkomen. De ruimte is rumoerig, waardoor ik mijn best moet doen de mensen aan de overkant van de tafel te verstaan. De Oogvereniging Noord-Holland heeft de lunch voor iedereen geregeld: we krijgen een heerlijke maïssoep en twee broodjes.
Met een volle maag en wat drinken achter de kiezen voel ik me al snel een stuk beter. Voordat we vertrekken, ga ik naar het toilet. Ik heb geen zin in het bos op mijn hurken te zitten om te plassen, dus dit komt me goed uit. Zodra ik terugkom, hoor ik dat een van de andere deelnemers niet verder kan fietsen. Hij gaat straks met de bezemwagen mee zodra de groep weer vertrekt.
Na het afrekenen van de drankjes is het tijd naar buiten te gaan en onze tandems weer op te zoeken.

De laatste 18 kilometer

We fietsen terug naar het punt waar we de route verlieten om naar de lunchlocatie te gaan. Iedereen rijdt het smalle weggetje voorbij, dus moeten we omdraaien. Het bordje met het knooppunt zat goed verstopt, dat hadden we allemaal gemist.
Onderweg komt de indrukwekkende fabriek van Tata Steel met zijn kenmerkende schoorstenen in beeld. We rijden een stuk langs een rustige autoweg in Heemskerk, waarna we afslaan naar een idyllisch, stiller weggetje. Hier passeren we paarden in een groene wei, en bij een boerderij hoor ik kippen luid kakelen. ‘Nog een paar koeien en geiten, en we hebben de hele boerderij gehad,’ grap ik, terwijl de geur van het platteland ons omringt.
Even later fietsen we langs een crematorium en begraafplaats. ‘Dit is het oudste crematorium van Nederland,’ vertelt een van de voorrijders, en ik merk dat de sfeer even omslaat naar iets serieuzer.
De kilometers beginnen nu echt zwaar te wegen. Mijn benen voelen als lood, en ik merk dat de 33 kilometer te veel voor me zijn. ‘Kom op, Deb, nog even volhouden,’ spreek ik mezelf moed in.
C blijft optimistisch en probeert me af te leiden. Ze wijst op wilde koeien langs het pad, praat vrolijk door over de paarden die in de wei staan en vertelt over een verkooppunt met verse melk. Hoewel ik alleen nog knik en wat brom, helpt het dat ze positief blijft. Al mijn energie gaat naar het trappen, en ik luister half naar een gesprek tussen C en een andere voorrijder.
‘Wil je anders met de bezemwagen mee?’ vraagt C bezorgd. Maar mijn trots laat dat niet toe. Nee, ik ben vastbesloten de tocht uit te fietsen. Het kan niet ver meer zijn.
‘Hoe ver nog?’ roept C naar een ander tandemduo. ‘Nog maar één kilometer!’ klinkt het bemoedigend terug. Ik pers er een vermoeide glimlach uit. Die ene kilometer moet ik nog wel aankunnen, toch? Het voelt als de langste kilometer van mijn leven.
Eindelijk, daar is Johanna’s Hof! Een groot deel van de groep zit al op het terras te kletsen. Ik laat me uitgeput op een stoel vallen, zink er diep in weg en laat het gepraat om me heen wegvagen. Het eerste wat ik doe, is een koud drankje bestellen. Dat heb ik verdiend. Op tafel staan wat lekkere hapjes, en ik grijp gretig naar een zoutje om weer een beetje op krachten te komen.
Om me heen hoor ik dat de meesten de afstand prima hebben doorstaan. Slechts een paar duo’s vonden het net zo zwaar als ik. De dag wordt afgesloten met een kort praatje van de organisator. Volgend jaar willen ze weer zo’n tocht organiseren, waarschijnlijk in mei of juni. Ondanks mijn vermoeidheid denk ik: wie weet, misschien doe ik dan weer mee.

Wat vond ik ervan?

De fietstocht vond ik ontzettend gezellig en erg goed georganiseerd. De sfeer in de groep was super, en hoewel het merendeel van de deelnemers ervaren tandemfietsers leek, voelde ik me toch welkom. De 33 kilometer waren voor mij echter te veel van het goede; ik heb nog een paar dagen spierpijn gehad en was volledig uitgeput. Op zondag heb ik bijna de hele dag op de bank geslapen om weer op krachten te komen. Achteraf vraag ik me af hoe het was gegaan als ik 25 kilometer had gefietst – misschien had ik dan meer energie overgehouden.
Desondanks kijk ik met plezier terug op de tocht. Alles was goed geregeld, van de route tot de lunch en de begeleiding onderweg. De mooie natuur en het rijden op de tandem met een gezellige voorrijder maakten het de moeite waard. Of ik volgend jaar weer meega, weet ik nog niet. Dat hangt af van de datum en of ik daarna wat tijd heb bij te komen van de inspanning. één ding is zeker: ik kan deze tandemtocht absoluut aanbevelen. Het is een heerlijke manier om buiten te zijn, nieuwe mensen te ontmoeten en samen actief bezig te zijn!

Meer weten?

Ben je benieuwd naar de route die wij hebben gefietst, of wil je hem zelf uitproberen? Zoek dan in de Fietsnetwerk-app naar de route ‘Door het Noord-Hollands Duinreservaat: Wijk aan Zee, Castricum en Castricum aan Zee’. Vergeet niet je bezoek hier voor te bereiden.
Lijkt het je leuk om mee te doen aan een activiteit van de Oogvereniging? Klik dan hier om naar de landelijke agenda te gaan en te ontdekken welke activiteiten er bij jou in de buurt georganiseerd worden.

Nooit meer een Tikje Anders blog missen?

Blijf per e-mail op de hoogte van nieuwe Tikje Anders blogs. Vul je e-mailadres in in het invoerveld onderaan deze pagina en druk op de knop ‘Abonneren’. Of kijk hier voor meer info.
Volg Tikje Anders ook via Twitter, Facebook en Instagram.