Synthetische stem

Screen-shot van de instellingenpagina van VoiceOver tabblad ‘Spraak’ op een iPhone. De hoofdsectie heet ‘Hoofdstem’ en daar is ‘Claire (verbeterd)’ geselecteerd met als taal ‘Nederlands (Nederland)’. Daaronder staat ‘Extra stemmen’ met drie opties: Ellen - Nederlands (België), Ellen (verbeterd) - Nederlands (België) en Ellen (2) - Nederlands (België). Daaronder staat een blauwe link: ‘Voeg rotorstem toe...’ Verder naar beneden zijn er twee schakelaars: ‘Toonhoogtewijziging’ (staat aan, groen) en ‘Detecteer talen’ (staat uit, grijs). Onderaan staat de optie ‘Uitspraak’. Er is uitlegtekst: ‘Stemmen die hier worden toegevoegd, kunnen worden geselecteerd in de stemrotor.’ en ‘VoiceOver spreekt altijd uit met de huidige stem.’

Deel dit bericht met je netwerk!

Vier keer per jaar lees je hier gastblogs van anderen met een visuele beperking. Ook in 2025 worden deze verzorgd door Elian Deenik. Soms lijkt een appje snibbig, terwijl het helemaal niet zo bedoeld is. Hoe kan dat? In haar gastblog vertelt Elian hoe ze daarachter komt én wat ze eraan doet. Het stukje verscheen al eerder in audiotijdschrift Klinkklaar van Passend Lezen, een tijdschrift voor kinderen tussen 9 en 12 jaar met een leesbeperking.

Synthetische stem

Op mijn smartfoon kan ik kiezen tussen verschillende stemmen; Xander, Claire, Ellen en Ellen verbeterd. Ik beluister alle stemmen en kies uiteindelijk voor de stem Claire. Claire leest teksten voor van internet, ze helpt mij bij het vinden van audiotijdschrift Klinkklaar in de Passend Lezen app. Ook leest ze mijn e-mailtjes en WhatsApp berichten voor. Maar wat is dat? Bij het beluisteren van de berichten, word ik soms zo boos! Wat bedoelt de persoon van wie ik een berichtje lees nou eigenlijk?
Het klinkt zo snibbig! Soms voelt het alsof ik word afgesnauwd. Wat doe ik verkeerd?
Claire is geen echte stem, het is een synthetische manier van spreken. Ik moet er erg aan wennen. En soms kan ik er nog steeds geïrriteerd van raken. Maar in ieder geval weet ik nu dat als ik een berichtje lees waardoor ik mij geirriteerd voel, dat ik het nog eens opnieuw moet beluisteren. Dan probeer ik de stem weg te denken en herhaal ik de tekst in gedachten voor mijzelf. Dan is het eigenlijk altijd zo dat de tekst wel goed bedoeld is. Ik moet de tekst ontdoen van de laag die stem Claire eraan heeft toegevoegd.
Inmiddels heb ik ontdekt dat ik de Vlaamse stem Ellen veel beter kan hebben dan de Nederlandse stem Claire. Ik maak op mijn telefoon nu dus altijd gebruik van een Vlaamse, Belgische stem. Die stem, haar toon, past beter bij mijn manier van lezen. Dus als je ook eens denkt, Wat is er aan de hand met dit WhatsApp bericht of met deze e-mail? Bedenk je dan dat de stem de tekst waarschijnlijk anders uitspreekt dan hoe de schrijver het heeft bedoeld. Beluister in de instellingen de verschillende stemmen. Misschien is er daar iets beters bij voor jou!

Over de auteur

Van jongs af aan is Elian Deenik zeer slechtziend. Ze woont samen met haar twee dochters en blindengeleidehonden Lola en Pelle (gepensioneerde geleidehond). Sinds 1999 maakt ze interviews en reportages voor audiotijdschriften van De Voorste Kamer (onderdeel van Dedicon).

Als gastredacteur bij Debby schrijft ze uit eigen ervaring; want als zeer slechtziende kom je telkens voor verrassingen te staan.

Nooit meer een Tikje Anders blog missen?

Volg Tikje Anders op social media en mis geen enkele blogupdate. Je vindt me op Facebook, Instagram en LinkedIn!

Wil je een seintje krijgen als er een nieuwe blogpost is? Vul dan je e-mailadres in onderaan deze pagina en klik op ‘Abonneren’ om updates rechtstreeks in je mailbox te ontvangen.

Deel dit bericht met je netwerk!

Laat hier jouw reactie achter op bovenstaande blog

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie gegevens worden verwerkt.