Tikje Anders

Twee weken geleden deelde ik mijn indrukken van drie zeildagen bij Sailability Hoorn waaraan ik deze zomer deelnam. Sailability Hoorn organiseert in 2024 tien zeildagen voor mensen met een beperking. Ik kon er zes van de tien bijwonen. Twee weken geleden las je over mijn eerste drie zeildagen. Hieronder deel ik mijn ervaringen van de overige drie dagen.

Heb je deel 1 nog niet gelezen? Klik dan hier om naar de blog te gaan.

Toevallig sta ik vandaag weer op het vaarrooster voor 11.45 uur om 1,5 uur te zeilen. De regiotaxi is weer op tijd en het is heerlijk weer, de warmste zeildag tot nu toe. De taxichauffeur en ik vragen ons af of er genoeg wind is om te zeilen. Hij was toevallig eerder op de dag in Enkhuizen en zag daar zeilbootjes die amper vooruitkwamen: ‘Ze moesten zelf in het zeil blazen om vooruit te komen,’ aldus de chauffeur.

Bij aankomst bij het havenkantoor twijfel ik of ik op de goede dag ben gekomen, want er is niemand te zien. Ik besluit met mijn taststok voorzichtig richting de haven te lopen in de hoop dat ik iemand tegenkom. Een man vraagt of hij me kan helpen. Ik leg uit dat ik voor Sailability kom en hij brengt me naar een zitplaats bij de steiger. Daar zit al een flinke groep vrijwilligers en deelnemers te relaxen op een bankje in de schaduw. Ik krijg een fles water aangeboden en maak kennis met de persoon naast me.

Plots gaat de telefoon van de planner. Het blijkt iemand te zijn die ook niet weet waar ze moet zijn: de journaliste van het Noordhollands Dagblad. Ik was helemaal vergeten dat ze zou komen. ‘Mag ze jou wat vragen stellen?’ vraagt een van de vrijwilligsters. ‘Ja, prima hoor,’ reageer ik.

De journaliste en ik nemen plaats aan een picknicktafel in de zon. Ze vraagt wie ik ben, wat ik zie en hoe ik bij Sailability Hoorn terecht ben gekomen. Verder vraagt ze naar mijn zeilervaring tot nu toe en wat ik er zo leuk aan vind. Wanneer ze vraagt met wie ik vandaag het water op ga, moet ik haar het antwoord schuldig blijven; dat laat ik aan de planning over. De planner hoort ons toevallig en zegt dat ik mag kiezen: Riet, Willem, Klaas of Tess. De laatste twee ken ik nog niet, dus het lijkt me leuk met een van hen het water op te gaan. Ik word gekoppeld aan Tess, die vandaag haar eerste dag als zeilvrijwilliger heeft.

De eerste ronde arriveert terug bij de steiger. Willem, mijn zeilmaatje van vorige keer, komt even gedag zeggen. ‘Met dit weer zie je wie de echt goede zeilers zijn,’ zegt hij. Ik vraag hoe het weer buiten de havenkom is en of ik een trui nodig heb. ‘Nee, dat is niet nodig. Het is warm en er staat geen harde wind,’ zegt hij.

Ik krijg een zwemvest aan en word in de gele Hansa 303 geholpen. De boot wordt gedraaid zodat Tess kan instappen. Er is nauwelijks wind en de volgboot helpt ons even op weg. Tess laveert ons de haven door, gevolgd door de volgboot met de journaliste aan boord. Tess moet wennen aan de gevoeligheid van het roer en de boot, die naar links gaat wanneer je naar links stuurt en naar rechts als je naar rechts stuurt, terwijl dit bij veel boten andersom werkt. We maken kennis terwijl we door de haven varen.

Al snel geeft Tess het roer aan mij over en geeft me vocale aanwijzingen over welke kant ik op moet sturen en wat we gaan doen. Buiten de haven is het inderdaad heel rustig weer. De wind is zo zwak dat ik het lastig vind hem te volgen. ‘Waar komt de wind vandaan?’ hoor ik de journaliste vragen aan de bestuurder van de volgboot. ‘Hij komt uit het zuidoosten,’ reageert hij. Fijn te weten.

De volgboot cirkelt om ons heen, zodat de journaliste foto’s kan maken. ‘Ik voel me net paparazzi,’ hoor ik haar lachend zeggen. Het is zo stil op het water dat ik voor het eerst hoor waar de volgboot is en de stemmen op andere boten zijn bijna letterlijk te verstaan.

Aanwijzingen volgen van een onbekende blijkt ook deze keer lastig. ‘We gaan een beetje naar links,’ zegt Tess. Wat betekent een beetje voor haar?

Al snel ontwikkelen we ons eigen taaltje. Ze geeft nu dingen aan als: een beetje links midden, een beetje rechts midden en stuur naar mijn been. Dit werkt perfect.

De bestuurder van de volgboot roept dat de journaliste voldoende foto’s heeft en dat hij haar naar de haven terugbrengt. Hij zoekt ons zo weer op. Wij varen rustig door totdat hij weer terug is.

Het is warm weer en we varen wat heen en weer langs de kust. Het is heel anders sturen dan de laatste twee keer. Ik kan het roer losjes vasthouden en heb amper kracht nodig bij het sturen. Dat was vorige keer wel anders.

De tijd gaat snel en om 12.45 uur zijn we een paar kilometer van de haven vandaan. We besluiten langzaamaan terug te varen. De wind is zwak en het is lastig in te schatten wanneer we zullen aankomen.

In de havenkom is er weer weinig wind, maar het lukt toch om op eigen kracht bij de kade te komen. Tess neemt het roer weer van me over, zodat we niet tegen de wal opvaren.

Deze keer heb ik niet veel nieuws geleerd. Ik heb alleen gestuurd en niets met het touwwerk gedaan, omdat het Tess’ eerste keer was en ik het haar niet meteen te lastig wilde maken om daarover meer uit te leggen.

Aan de wal gaat het zwemvest weer uit en krijg ik een plekje in de schaduw aangeboden, waar ik wacht op mijn regiotaxi. Ik hoor dat het artikel maandag al in de krant staat. Ik ben benieuwd. Volgende keer bestaat Sailability Hoorn tien jaar en is het een speciale zeildag. Ik hoop dat het weer dan meezit.

Vandaag is het tienjarig jubileum van Sailability Hoorn, en daarom is het vaarrooster aangepast. Ik sta op het schema voor 12.30 uur om een uur te zeilen en arriveer al om 11.45 uur bij de haven. Bij aankomst word ik direct verwelkomd met een stuk cake. Het is gezellig druk; er is een flinke groep mensen aanwezig. We verplaatsen ons naar een bankje bij de steiger. Het is open dag. Het rooster houdt rekening met eventuele spontane bezoekers, maar er blijken geen onverwachte gasten te zijn voorafgaand aan mijn tijdslot. Als ik wil, mag ik eerder het water op. Die kans grijp ik met beide handen aan.

Hoewel het weer op de steiger aangenaam is, krijg ik het advies een zeilbroek aan te trekken. Buiten de haven staat namelijk een stevige wind, en de golven zorgen voor flink wat opspattend water. De dikke zeilbroeken die ik eerder heb gedragen, lijken me vandaag te warm. Gelukkig is er een dunne variant beschikbaar. Uiteraard doe ik een zwemvest aan.

Vandaag zeil ik met Cok in een oranje Hansa 303, die op de kleur na identiek is aan de gele boot waarin ik eerder zeilde. Hij vraagt welke zeiltermen ik gebruikte met mijn maatjes. ‘Dat verschilt,’ antwoord ik, ‘de een zegt links of rechts, de ander bakboord of stuurboord. Voor mij maakt het niet zoveel uit.’

Cok vraagt of ik weet wat oploeven en afvallen betekenen. Wietse heeft me dat ooit uitgelegd — iets met windrichtingen — maar de details zijn me ontschoten. Cok legt het geduldig opnieuw uit: ‘Bij oploeven stuur je de boot naar de wind toe (loefzijde), en bij afvallen juist van de wind af.’

We klimmen in de boot. In de haven is het lastig laveren door de windvlagen die af en toe wegvallen en doordat de gebouwen om ons heen de wind blokkeren. Cok laat mij sturen en geeft aan wat ik moet doen door de termen oploeven en afvallen te gebruiken. Ik moet telkens goed nadenken over welke kant ik op moet wanneer hij de termen gebruikt. Waar komt de wind vandaan? En wat betekende welke term ook alweer? Ik bedenk een ezelsbruggetje: afvallen bevat het woord ‘af’, dus je stuurt de boot van de wind af. Oploeven is het tegenovergestelde; dan stuur je naar de wind toe.

Het is weer wennen aan de gevoeligheid van het roer. Als er veel wind staat, moet ik het steviger vasthouden en meer kracht zetten bij het sturen dan wanneer er minder wind is. Het is weer wennen aan het kleinhouden van de bewegingen.

Zodra we de haven uitvaren, voel ik meteen de golven tegen de boot slaan en de wind om ons heen blazen. In de haven hoorde ik nog waar de volgboot was, maar buiten de haven overstemt de wind alles. Er is volop zon en er staat een matige wind (windkracht 4). Maar hij is erg vlagerig.

Cok laat mij het roer houden, terwijl hij de zeilen bedient. Met deze wind lijkt het me verstandiger de zeilen aan hem over te laten; ik wil me daarin liever op een rustiger moment verdiepen. Door de golven moet ik het roer stevig vasthouden. Het is een goede gelegenheid om alles wat ik eerder leerde in de praktijk te brengen.

Ik weet inmiddels dat ik bij het laveren het roer helemaal naar de windkant moet trekken. Zodra het zeil zich naar de andere kant verplaatst en de wind van richting verandert, moet ik wachten tot de zeilen stoppen met klapperen, waarna ik het roer weer recht zet. Het is altijd lastig na het laveren weer een vaste koers te varen en de boot recht op koers te krijgen. Ik heb geleerd dat het roer nooit precies in het midden moet zijn; hij moet altijd iets naar links of rechts staan, afhankelijk van waar de wind vandaan komt. De wind probeert je immers altijd een beetje uit koers te blazen, dus ik stuur een klein beetje tegen om te corrigeren.

Cok geeft me nu minder instructies om te zien wat ik zelf doe. Als de zeilen beginnen te klapperen, weet ik dat ik moet afvallen totdat de wind weer in de zeilen komt. Soms merk ik dat er even minder wind is, en ik twijfel dan of dat komt door windstilte of omdat we uit koers zijn geraakt. Bij twijfel vraag ik Cok om advies, omdat hij kan zien of we nog op koers liggen. Hij let meestal op de Hoofdtoren om te controleren of hij recht vaart. Voor mij is dat lastiger; ik moet het doen met het gevoel van de wind en de golven.

De golven maken het ons vandaag extra lastig. We worden meerdere keren door een golf opgepakt en weer neergezet, waardoor we uit koers raken. De zeilbroeken blijken geen overbodige luxe, want we krijgen regelmatig golven en waterspetters over ons heen. Mijn shirt is nat, maar gelukkig is het niet koud.

Rond 13.30 uur varen we terug naar de haven. Ik merk dat ik nu bijna automatisch weet wat oploeven en afvallen betekenen. Fijn dat het zo snel is blijven hangen.

In de haven is het inmiddels drukker geworden dan toen we vertrokken. Cok laat me door de haven laveren en neemt pas het roer over zodra we bijna bij de wal zijn. Al met al heb ik vandaag alsnog anderhalf uur gezeild.

Wanneer ik mijn zeilbroek uittrek op de kade, ontdek ik dat mijn broek eronder toch nat is geworden. Gelukkig heb ik droge kleren bij me. Na een omkleedsessie in het toilet is het tijd voor de lunch. De groep is nu kleiner dan vanmorgen, en na de lunch vertrekt iedereen weer richting de haven.

Omdat het vandaag een bijzondere dag is, heb ik mijn taxi pas om 17.00 uur besteld, zodat ik kan aansluiten bij de borrel. Er is nog een vaarronde, en terwijl zij varen, praat ik op de steiger met enkele andere deelnemers en vrijwilligers.

Het programma loopt iets uit, en wanneer iedereen terug is en de boten grotendeels zijn afgetuigd en schoongemaakt, is het tijd voor de borrel. Rond 16.30 uur worden er een paar korte speeches gehouden en proosten we op tien jaar Sailability Hoorn. De taxi arriveert helaas iets te vroeg, waardoor ik mijn glas witte wijn sneller drink dan ik normaal zou doen. Rozig van de wijn, zon en wind stap ik moe en voldaan in de taxi. Vanavond zal ik vast heerlijk slapen.

Helaas ging deze zeildag op het laatste moment niet door vanwege het slechte weer. Er was windkracht 5 (vrij krachtig) voorspeld, met windvlagen tot kracht 7 (hard). Omdat ik in september niet meer kan, moet ik nu wachten tot de zomer van 2025 om mijn zeillessen voort te zetten.

Meer weten?