Tikje Anders

Op zondag 22 juni 2025 bezocht ik het concert van Robbie Williams in de Johan Cruijff ArenA in Amsterdam. De kaarten had ik al lange tijd in huis. Vlak voor het concert hoorde ik dat de ArenA ditmaal voor het eerst als pilot een concert zou voorzien van audiodescriptie. Ik stuiterde bijna van mijn stoel toen ik het hoorde: eindelijk zouden de visuele elementen van een concert niet meer volledig aan mij voorbijgaan. Hieronder lees je mijn impressie van de audiodescriptie, aan de hand van een aantal vragen.

Waar zat ik?

De kaarten waren bedoeld voor mij en mijn partner. Helaas werd hij op het laatste moment ziek, waardoor ik iemand anders moest meenemen. We zaten vrij hoog op de tribune, in vak 422, rij 19, stoelen 197 en 198. Dat betekende aardig wat trappen beklimmen. Mocht ik nog eens gaan, dan laat ik degene die de kaarten boekt voortaan goed opletten dat we niet weer zo hoog zitten.

Wat is audiodescriptie?

Audiodescriptie (AD) is een techniek waarbij extra gesproken informatie wordt toegevoegd aan een film, tv-programma, theatervoorstelling of museumrondleiding, om visuele elementen te beschrijven voor mensen die blind of slechtziend zijn.
Tussen dialogen en belangrijke geluiden door beschrijft een stem wat er te zien is: gezichtsuitdrukkingen, omgeving, acties, kleding, kleuren, enz. Zo krijgt de luisteraar een volledig beeld van wat er gebeurt, ook zonder het zelf te kunnen zien.
Tijdens een concert kan audiodescriptie beschrijven wat er op het podium gebeurt, vooral in momenten zonder zang of gesproken tekst. Een paar voorbeelden (niet afkomstig van dit concert):

1. De zanger loopt naar de rand van het podium en steekt zijn hand uit naar het publiek.
2. Felle paarse en groene lampen flitsen boven het podium. De gitarist springt op terwijl hij een solo inzet.
3. Er staan drie danseressen op het podium in groene jurken.
4. Het publiek houdt hun verlichtte mobiele telefoons in de lucht.

Hoe werkte de audiodescriptie?

De audiodescriptie was voor iedereen in het stadion te gebruiken, ongeacht je plek. Je had alleen een telefoon met oortjes, koptelefoon of headset nodig. Via je mobiel moest je naar een speciale pagina op de website van de ArenA gaan en bij de start van het concert op de knop ‘Play’ drukken. Voor zover ik begreep, wordt dit systeem al langer gebruikt voor voetbalwedstrijden.
Voor mij was dit de eerste keer dat ik het systeem gebruikte, dus het kostte wat tijd om het door te hebben.
Tijdens het hele concert droeg ik mijn Apple AirPods Pro met noise cancelling. Dat was echt een uitkomst! De audiodescriptie was daardoor duidelijk te horen, terwijl ik ook het geluid van de show nog goed meekreeg. Robbie’s stem en de muziek kwam binnen, maar op een prettige, gefilterde manier. Ook het oorverdovende geschreeuw van het publiek hoorde ik hierdoor niet. Zonder deze oordoppen had ik mijn telefoon niet kunnen verstaan door het enorme geluid om me heen.
Het volume in de ArenA was zó hard dat het zonder AirPods bijna pijnlijk was voor mijn oren. Dankzij de noise cancelling kon ik me beter concentreren op de audiodescriptie én genieten van het livegeluid. Een aanrader voor iedereen met een visuele beperking die naar concerten gaat!

Was de audiodescriptie goed verstaanbaar?

Over het algemeen wel. Af en toe waren er storingen, waarbij de stemmen hakkelden of helemaal wegvielen. Of dat kwam door onze hoge plek op de tribune weet ik niet. Wij hadden onze kaarten maanden geleden zelf gekocht en zaten dus niet in de officiële audiodescriptie testgroep die vlak bij het podium zat.

Was de audiodescriptie goed te gebruiken?

Omdat ik nog nooit eerder audiodescriptie bij een liveconcert had gebruikt, was het in het begin even zoeken. Via een eenvoudige knop op de website kon je het geluid inschakelen – heel gebruiksvriendelijk. Alleen… toen ik het activeerde tijdens de support act door Davina Michelle, begon het meteen te haperen. De stemmen klonken robotachtig en vielen steeds weg.
Ik dacht dat het aan mijn internet lag en ging driftig op zoek naar een wifi-code van de ArenA, maar kon die nergens vinden. Na een kwartier proberen drukte ik nog eens op de knop, maar toen hoorde ik helemaal niets. Ik begreep er niets van. Uiteindelijk gaf ik het op en luisterde gewoon naar de zang.
Toen het nummer van de support act klaar was, hoorde ik ineens de stemmen van de audiodescriptie. Toen ontdekte ik dat ze vooral tussen de nummers door spreken, zodat je de muziek zelf niet hoeft te missen.
Helaas miste ik ook het begin van het hoofdconcert. Ik had het systeem aan laten staan na de support act, maar toen Robbie begon, hoorde ik niets. Bleek dat de knop op pauze stond. Misschien was de verbinding weggevallen toen we even naar het toilet gingen. Vanaf dat moment bleef ik constant checken of het systeem nog aan stond.

Voegde de audiodescriptie iets toe aan mijn concertbeleving?

Zeker weten! Dankzij de audiodescriptie kreeg ik veel meer mee dan normaal. Waar ik anders alleen de muziek en het publiek hoor en het de sfeer van het geheel voel, kreeg ik nu ook visuele informatie: wat Robbie droeg, wat hij deed, wat er op het podium en op de schermen te zien was, wat het publiek deed, en wat de danseressen droegen en deden.
Ik kon voor het eerst na afloop echt meepraten over wat er visueel gebeurde, en niet alleen zeggen: ‘Hij zong goed.’ Ook prettig: de teksten op de schermen werden voorgelezen en bij ieder nummer werd de titel genoemd, zodat ik precies wist welk liedje gespeeld werd, ook als ik het niet meteen herkende.
Een hoogtepunt was de beschrijving van het openingsnummer Rocket: Robbie beklom een trap op het podium, waarna het leek alsof die werd afgevuurd. In een astronautenpak zweefde hij vervolgens ondersteboven aan een lijn terug naar beneden.
Ook de kleding kwam regelmatig aan bod. Zo droegen de dansers en Robbie op een gegeven moment dikke bomberjacks, terwijl het in het stadion bloedheet was. Robbie gooide zijn jas later uit – iets wat ook werd beschreven. Op een ander moment droeg hij een knalroze plooikraag en maakte hij een grap dat hij niet begreep waarom mensen denken dat hij gay is.
Halverwege liep hij van het hoofdpodium naar een kleiner C-podium; de audiodescriptie vertelde precies wat hij onderweg deed. Zelfs bij de introductie van de bandleden werd uitgelegd wie welk instrument speelde, wat ze droegen en hoe ze zich gedroegen.
Er werd ook beschreven waar Robbie op het podium stond of zat, waar hij naar keek, met wie hij sprak in het publiek en zelfs dat hij tranen in zijn ogen had toen hij sprak over zieke dierbaren.

Wat vond ik ervan?

Het concert was fantastisch! Dankzij de audiodescriptie draaide het niet alleen om de zang, maar ook om de hele visuele show. Robbie Williams is een rasentertainer – of zoals hij zelf zegt: The King of Entertainment – en dat was duidelijk te merken. Ik had dit voor geen goud willen missen.
Ik hoop dat audiodescriptie bij meer concerten beschikbaar komt. Ik vind het een enorme meerwaarde voor blinde en slechtziende bezoekers. Natuurlijk kan het nog beter:

• Een stabielere verbinding zou fijn zijn.
• Misschien een apart wifi-netwerk voor AD-gebruikers.
• Een melding als de verbinding wegvalt of op pauze springt.
• En misschien een speciale app in plaats van een website.

Ook zou ik graag een korte beschrijving van de zaal of ruimte horen, met bijvoorbeeld de afmetingen van het podium. Zulke details maken de beleving voor mij nog completer. Het kan echter zijn dat ze dit hebben beschreven in de tijd dat ik geen verbinding had.

Nooit meer een Tikje Anders blog missen?

Volg Tikje Anders op social media en mis geen enkele blogupdate. Je vindt me op Facebook, Instagram en LinkedIn!

Wil je een seintje krijgen als er een nieuwe blogpost is? Vul dan je e-mailadres in onderaan deze pagina en klik op ‘Abonneren’ om updates rechtstreeks in je mailbox te ontvangen.