Tikje Anders

Er zijn veel boeken geschreven en films gemaakt over mensen met een visuele beperking. De verhaallijnen vind ik meestal hetzelfde. Het betreft een man die, om een of andere reden, qua uiterlijk niet (meer) voldoet aan de standaard normen van vrouwen. Gedurende het verhaal ontmoet hij een zonnebril dragende blinde vrouw die, daar zij blind is, alleen naar zijn innerlijk kijkt. En aan het einde leven ze nog lang en gelukkig. O ja, en tussendoor voelt zij aan de gezichten van iedereen in haar omgeving om een beeld van hen te krijgen.

Dit soort boeken en films zitten vol met vooroordelen (ik heb van mijn leven nog nooit de behoefte gehad om iemand te betasten om zijn uiterlijk te weten) en slappe verhaallijnen. De blinden hebben geen diepte, zijn zielig, zijn onzelfstandig of kunnen juist dingen die je als visueel beperkte niet kan. Daarnaast hebben we nog de tv-series waarin mensen nooit gedurende de hele serie blind zijn, maar binnen de kortste keren wonderbaarlijk genezen.

Een enkele keer word ik verrast door een boek of film. Het zij door het thema, de karakters of de invalshoek. Ik ga, als ik een dergelijke uitzondering tegenkom, deze met jullie delen, waarbij ik het verhaal spiegel aan mijn eigen leven. Hieronder lees je mijn eerste tip.

Wat: Audioboek (ook als gewoon boek en ebook beschikbaar)
Titel: Love at first roar (Serie: Grayslake, deel 4)
Auteur: Celia Kyle
Taal: Engels
Genre: Romantiek
Beoordeeld op Storytel met 4,19 sterren. (28-07-2021)

In deze serie leven er onder de ‘gewone’ mensen weerbeesten (=shifters): mensen die kunnen veranderen in een dier. Dit deel gaat over een 29-jarige, zeer slechtziende vrouw die is gevlucht uit haar wolvengroep om elders een nieuw leven op te bouwen. Ze was daar als halfbloed mol het mikpunt van spot en geweld. Ze gaat wonen in een stad waar vooral beer-shifters wonen. Zij is een sterke, gevoelige, jonge vrouw die zelfstandigheid belangrijk vindt. Haar nieuwe buurman is de advocaat van de heersende beerclan die zijn eigen problemen heeft. Hij wil verhuizen, omdat hij door een gevecht littekens in zijn gezicht heeft en hij het gevoel heeft dat iedereen hem daardoor anders behandelt. Hij wil daarom een nieuwe start maken op een plek waar niemand hem kent en waar niemand dus weet hoe hij er voorheen uitzag. Samen krijgen ze te maken met gif, een boze berin en oude vijanden.

Het boek heeft veel van boven genoemde voorspelbare elementen, maar door de humor springt het er voor mij uit. De vrouwelijke hoofdpersoon heeft zelfspot. Ook moest ik lachen om haar, slecht getrainde, lieve blindengeleidehond. Deze golden retriever weet in een van de eerste scenes in het boek al verhuisdozen van de beer-buurman om te gooien en vervolgens, in zijn woonkamer, tegen andere dozen aan te plassen. De slechtziende vrouw loopt zelf ook een paar dozen ondersteboven en geeft vervolgens de buurman de schuld, omdat het licht in zijn huis uit is. Zij liep echter zelf onuitgenodigd zijn huis binnen. De schaamte om niet te durven erkennen dat je iets niet ziet of kan, ken ik van vroeger. Je laat niet merken dat je ‘zwak’ bent.

Er zitten ook herkenbare pijnlijke elementen in. In dezelfde scene wil ze weg. Ze schaamt zich. Ze roept haar hond. Hij komt niet. Ze tuurt in de duisternis en denkt de hond te zien. De buurman grinnikt. Zij voelt zich daardoor nog verder vernederd. Die onzekerheid ken ik. Ik hoor dan bijvoorbeeld mensen giechelen of fluisteren als ik in de buurt kom wat mij het gevoel geeft dat het iets met mij te maken heeft. Ik zie niet waar zij naar kijken, waardoor ik me aangesproken voel. En het gevoel dat je krijgt dat je geen kant op kunt, omdat je hond of begeleider niet doet wat jij wilt, versterkt het gevoel van afhankelijkheid. En dat wil je niet. Je wilt onafhankelijk zijn. Het doel van de vrouw in het boek is om zelfstandig te zijn. Ze onthoudt de weg in huis en op straat aan de hand van het aantal stappen dat ze zet in combinatie met haar gehoor en geringe gezichtsvermogen.

Zij verhuist naar Grayslake en krijgt onverwachte hulp bij het uitpakken. Ze is hier blij mee totdat ze de dag daarna wil koken en haar keuken voor haar een onoverzichtelijke bende blijkt te zijn. Later heeft ze bezoek gehad en zijn mensen vergeten dingen weer precies terug te zetten waar ze horen, waardoor zij struikelt en haar vingers breekt. Dit soort situaties zijn herkenbaar. Mensen doen dingen om je te helpen, maar ze helpen je van de wal in de sloot. Dit is frustrerend, omdat je er pas achter komt dat het niet goed is gegaan als je dingen nodig hebt en ze niet blijken te liggen op de plek die jij verwacht. Als visueel beperkte is het belangrijk om spullen methodisch op te bergen. Alles moet een vaste plek hebben, anders ben je het kwijt. Na een gezellige filmavond met een vriendin heb ik de dag daarna een keer een halve dag gezocht naar de afstandsbediening van de tv. Frustrerend als je op dat moment je favoriete serie wilt kijken. Ik weet precies waar alles staat in huis. Echter wanneer iemand vergeet een stoel terug te zetten of als mijn vriend zijn schoenen in de huiskamer laat slingeren, houd ik daar regelmatig blauwe plekken aan over.

Conclusie
Hoewel dit een voorspelbaar boek is, raad ik aan om het te lezen. De schrijfster heeft haar best gedaan ook de kleine details mee te nemen en om de karakters diepgang te geven. Ik ben een echte boekenwurm en adviseer bij deel 1 van de serie te starten. Elk deel heeft andere hoofdpersonen die op een of andere manier een connectie hebben met de hoofdpersonen uit de andere delen. Je kunt het boek ook los lezen, maar zoals met alle los leesbare delen van series, mis je dan sommige achtergronddetails. Voor boekenwurmen zijn juist die details het leukst. De herkenbaarheid en de links die je kunt leggen tussen de verschillende karakters en hun heden, verleden en toekomst.